Kazı Çalışmalarında Önemli Keşif
Tokat’taki Komana Pontika Antik Kenti’nde yürütülen arkeolojik kazılarda, Selçuklu dönemine tarihlenen bir demir üzengi bulundu. Kazı Başkanı ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burcu Erciyas, üzenginin 13. yüzyıla ait olmasının oldukça sıra dışı olduğunu belirtti. Erciyas, “Komana'da bulunan üzenginin 13. yüzyıl tarihi ile oldukça sıra dışı ve bu kadar erken bir tarihte biricik örnek olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.” dedi.
Selçuklu Döneminde Komana’nın Ekonomisi
Tarım ve Hayvancılık Verileri
Kazı çalışmalarında Selçuklu dönemi katmanlarında seramik, metal eşyalar ve çok sayıda hayvan kemiği ortaya çıkarıldı. Prof. Dr. Erciyas, önceki yıllarda bulunan bitki kalıntıları ve hayvan kemikleri üzerinde yapılan çalışmaların, Komana Ovası’nda tarım ve hayvancılığın önemli bir yer tuttuğunu gösterdiğini ifade etti. Erciyas,
“Selçuklu döneminde Komana Ovası'nda tarım ve hayvancılığa dair önemli veriler elde edildi. Bu çalışmalara göre Komana'da 13. yüzyılda alandaki hayvan kullanımı, en fazla koyun ve keçi, ikinci olarak sığır, üçüncü olarak da domuz türlerinin oluşturduğu memeli türlerine yönelim gösteriyor. Tavuk türünün kullanımı önemli ölçülerde gözlemlenirken, balıkçılık ve yaban tavşanını bunu dışında tutarsak avcılık daha az öneme sahip olarak gözlemlendi.”
şeklinde konuştu.
Atçılık ve Binicilik Kültürü
Kazılarda at kemiklerine de rastlandı; bir bütüne yakın at kafatası ve birkaç parçalı kafatası bulundu. Bu yılki çalışmalar, Komana’da at biniciliği ve atçılığa dair önemli bilgiler sağladı. Erciyas,
“Komana'da atçılık, binicilik ve at yetiştiriciliğine dair verilere ulaşıldı. Özellikle Türklerin Anadolu'daki yerleşim hikayesini anlamak açısından önemli olabilecek bu buluntu, Komana'nın bu dönem için önemini bir kez daha vurgulamakta.”
dedi. Ayrıca, 2025 yılında bulunan at başı biçimindeki seramik kulp, Komana’da atın kültürel önemini vurgulayan bir diğer buluntu oldu.
Komana Pontika Antik Kenti’nin Tarihi
Komana Pontika, Mitridat Krallığı döneminde önemli bir kültür merkeziydi ve Roma İmparatorluğu döneminde özerkliğini korudu. Anadolu tanrısı Ma’ya adanmış kutsal bir alan olan kent, zengin pazar yeri, festivalleri ve verimli arazileriyle Anadolu’nun dört bir yanından ziyaretçi çekiyordu. ODTÜ ve TÜBİTAK tarafından desteklenen Komana Pontika Arkeolojik Araştırma Projesi, 2004 yılında kentin konumunu belirlemek ve dokusunu anlamak amacıyla başlatılmıştı. Gümenek Hamamtepe bölgesinde başlayan yüzey araştırmalarının ardından, antik kentin gün yüzüne çıkarılması için kazı çalışmaları hız kazandı.
