TÜDAV ve İş Bankası, Marmara ve Kuzey Ege'deki endemik mercan türlerini korumak için güçlerini birleştirdi
Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) ve Türkiye İş Bankası, Marmara Denizi ve Kuzey Ege'de bulunan endemik siyah mercan (Savalia savaglia) ve taş mercan (Cladocora caespitosa) türlerinin korunmasına yönelik üç yıllık yeni bir projeyi başlattı. “Denizlerin Ormanları: Mercanlar” adını taşıyan proje, iklim değişikliği, kirlilik, hedef dışı avcılık ve süs eşyası olarak kullanılma gibi tehditler altındaki bu nadir türlerin bilimsel yöntemlerle izlenmesini ve korunmasını hedefliyor.
Projenin ilk saha çalışması ve tanıtım toplantısı, Gökçeada açıklarında TÜDAV’a ait MARU araştırma gemisinde gerçekleştirildi. Toplantıya İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri İzlem Erdem ile TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk katıldı.
Mercanların Haritalandırılması ve Ekosistem Takibi Yapılacak
Proje kapsamında mercan popülasyonlarının uzaktan kumandalı su altı araçları ve taramalı sonar sistemleri ile haritalandırılması, yayılım alanlarının belirlenmesi ve uzun vadeli izleme çalışmaları planlanıyor. Elde edilecek verilerle, iklim değişikliğinin mercanlar üzerindeki etkileri analiz edilecek. Aynı zamanda, ölü mercan örneklerinden yapılan analizlerle iklimsel değişimlerin bilimsel kayıtları oluşturulacak.
Mercanların yaşam alanlarını tehdit eden hayalet ağlar temizlenirken, trol avcılığının ekosistem üzerindeki etkileri için envanter çalışmaları yapılacak. Ayrıca yasa dışı avcılığın önlenmesi için balıkçılarla işbirliği sağlanarak farkındalık kampanyaları düzenlenecek.
İstanbul, Tekirdağ, Çanakkale, Bursa ve Balıkesir’deki okullarda verilecek seminerlerle özellikle genç kuşaklarda deniz ekosistemlerinin korunmasına yönelik bilinç oluşturulması hedefleniyor.
"Taş Mercanlar Akdeniz’in Sessiz Mirası"
Toplantıda konuşan TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk, taş mercanların Akdeniz'de 400'den fazla canlı türüne ev sahipliği yaptığını ve yıllık büyüme hızlarının sadece 2-5 mm olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Son 50 yılda deniz suyu sıcaklıkları Kuzey Ege’de 1,6 derece arttı. Bu artış, mercanlardaki beyazlaşma gibi kritik belirtilerle ekosistemi tehdit ediyor. Sadece mercanlar değil, barındırdığı türler de yok olma riskiyle karşı karşıya. Bu nedenle türün korunması için balıkçılarla ortak çalışmalar yürütüyoruz.”
Öztürk, taş mercanların 10 bin yılı aşan geçmişe sahip fosil niteliğindeki canlılar olduğunu vurgulayarak, bu türün 2022 yılında TÜDAV’ın önerisiyle Türkiye’de yasal koruma altına alındığını hatırlattı.
İş Bankası: “Ekosistem İçin Birlikte Hareket Etmeliyiz”
İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı İzlem Erdem ise, 2023 yılında TÜDAV ile yürütülen “Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları” projesinin ardından şimdi de ikinci büyük deniz ekosistemi olan mercanlara odaklandıklarını belirtti:
“Tek bir kurumun bu tür çalışmaları yürütmesi zordur. Ancak kolektif bilinçle hareket edersek somut ve kalıcı etkiler yaratabiliriz. Bu nedenle veri üretimini ve eğitim faaliyetlerini merkeze alarak ekosistemi koruma yolunda örnek teşkil edecek projeler üretmeyi hedefliyoruz.”
