Çin, BM kararına ilişkin tutum belgesinde Tayvan üzerindeki egemenlik iddiasını vurguladı
PEKİN (AA) - Çin Dışişleri Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunun 1971 yılında aldığı ve Çin Halk Cumhuriyeti’ni Çin’in tek meşru temsilcisi olarak tanıyan 2758 sayılı karara ilişkin bir “tutum belgesi” yayımladı.
Belgede, söz konusu kararın, “tek Çin” ilkesini kurumlaştırarak Tayvan üzerindeki egemenlik sorununu kuşkuya yer bırakmayacak şekilde çözdüğü savunuldu.
“Tek Çin ilkesi BM kararının temelidir”
Bakanlığın açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“‘Tek Çin’ ilkesi, BM Genel Kurulunun 2758 sayılı kararının öncülü ve temelidir. Karar, dünyada tek bir Çin olduğunu, Çin Halk Cumhuriyeti hükümetinin Tayvan dahil Çin’in bütününün tek meşru temsilcisi olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.”
“2758 sayılı kararı sorgulamak, yalnızca Çin’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne değil ama aynı zamanda BM’nin otoritesine ve İkinci Dünya Savaşı sonrası uluslararası düzene meydan okumaktır.”
ABD’ye suçlama
Belgede, kararın alındığı süreçte ABD’nin Pekin yönetiminin BM’de temsil hakkını engellemeye çalıştığı hatırlatıldı. Washington yönetiminin, Çan Kay-Şek ve temsilcilerinin ihracını “önemli sorun” olarak gündeme getirdiği, ardından da “iki Çin” veya “bir Çin, bir Tayvan” formüllerini önerdiği, ancak bu yaklaşımların uluslararası toplum tarafından reddedildiği ifade edildi.
Çin, bu sürecin “uluslararası toplumun tek Çin ilkesini benimsediğini” ve bunun geri çevrilemez bir eğilim olduğunu savundu.
Tarihsel arka plan
Çin’de 1949’da sona eren iç savaşın ardından, Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisi iktidara gelirken, Çan Kay-şek ve Milliyetçi Parti (Kuomintang) üyeleri Tayvan’a çekilmişti. 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının adada sürdüğünü savunan Tayvan yönetimi, 1971’e kadar BM’de Çin’i temsil etmeyi sürdürmüştü.
Ancak 1971’de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümeti Çin’in tek meşru temsilcisi kabul edilmiş, Tayvan’ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Bugün fiili bağımsızlığa sahip olan Tayvan, Çin’in egemenlik iddiasını reddederken, Pekin yönetimi “tek Çin” ilkesini vurgulayarak Tayvan’ın BM ve diğer uluslararası kuruluşlarda yer almasına karşı çıkıyor.
