İrlanda’da Tarihi Seçim: İki Kadın Aday Arasında Yeni Cumhurbaşkanı Seçiliyor
İrlanda, bugün yaklaşık 3,5 milyon seçmeniyle tarihe tanıklık ediyor. Yerel saatle 07:00’de (TSİ 09:00) başlayan cumhurbaşkanı seçimi, ülkenin 10. cumhurbaşkanını belirlemek için sandık başına geçti. Oy kullanma işlemi saat 22:00’de (TSİ 00:00) sona erecek; sayım ise yarın 25 Ekim’de başlayacak. En yüksek oyu alan aday, 11 Kasım’daki törenle görevine başlayacak.
İrlanda, 1997’de Mary Robinson’dan Mary McAleese’e geçen cumhurbaşkanlığı makamıyla dünyada bu görevin bir kadından diğerine geçtiği ilk ülke unvanını taşıyor; bu gelenek, bugün Catherine Connolly ve Heather Humphreys arasında devam ediyor. Mevcut Cumhurbaşkanı Michael Higgins’in 10 Kasım’daki görev süresinin dolmasıyla, İrlanda birkaç saatliğine başsız kalacak.
Adaylar ve Kampanyalar
Anketlerde %50+ destekle önde olan Catherine Connolly, sol ittifakın (Sinn Féin dahil 7 parti ve bağımsızlar) adayı. Kuzey İrlanda’yı “İrlanda’nın kesik kolu” olarak tanımlayan Connolly, birleşik İrlanda için toplumsal adımları ve Kuzey’le buluşmaları vaat ediyor. Akıcı İrlandaca konuşamasa da bu dili yeniden öğrenme sözü veren Connolly, konut ve refah sorunlarına odaklanarak sembolik cumhurbaşkanlığı tanımını aşmayı hedefliyor. Anketler, kararsızlar hariç %55-60 oy öngörüyor; Sinn Féin lideri Mary Lou McDonald, “Birleşme rüyası gerçek olacak” dedi.
Rakibi Heather Humphreys, iktidar ortağı Fine Gael’in adayı. Monaghan doğumlu Protestan kökenli Humphreys, “İrlanda’yı temsil edecek özelliklere sahip” iddiasında. İngiltere yanlısı geçmişi dezavantaj olsa da, “adadaki iki İrlanda arasında köprü” olma vaadiyle %30-35 destek alıyor. Humphreys, birleşmeden önce “toplumsal birlik, kültürel çeşitlilik ve güven” inşasını savunuyor; Kuzey’deki Protestanların endişelerine dikkat çekiyor. TV tartışmalarında Connolly’ye karşı “iç birlik” vurgusu yaptı.
Üçüncü Aday ve Gerginlikler
Pusulada üçüncü isim Jim Gavin, Başbakan Micheal Martin’in adayıydı; ancak kiracısından 3.300 Euro (yaklaşık 161.000 TL) fazla kira aldığı skandalıyla 1 Ekim’de çekildi. Adaylık kesinleştiğinden pusulada kalacak; anketler %8 destek öngörüyor. Aşırı sağcı Conor McGregor ise göçmen karşıtı görüşleriyle aday olamadı; parlamenter desteği toplayamadı. Seçim, Higgins’in emekliliği sonrası ilk; deepfake ve online saldırı iddiaları kampanyayı gölgede bıraktı.
Birleşik İrlanda ve Refah Odaklı Yarış
Connolly, “Kuzey’i sık sık ziyaret ederek yumuşak gücü kullanacağım” derken, Humphreys “Birleşme öncesi diyalog şart” diyor. Connolly’nin refah ve konut vaatleri, genç seçmenleri cezbediyor; Humphreys ise kırsal kalkınma ve fırsat eşitliğiyle öne çıkıyor. Anketler (Irish Independent/Ireland Thinks), Connolly %40, Humphreys %25, Gavin %10 gösteriyor; kararsızlar %25. Seçim, Brexit sonrası birleşme tartışmalarını alevlendirdi.
