Merkez Bankası'ndan Hükümete Açık Mektup: Enflasyonla Mücadele Süreci ve Para Politikası
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e bir "Açık Mektup" göndererek, enflasyon hedeflerine ulaşma süreci ve alınan önlemleri detaylı bir şekilde açıkladı. Mektupta, önümüzdeki dönemde politika faizinin, enflasyon gerçekleşmeleri ve beklentilerinin göz önünde bulundurularak "öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirleneceği" ifade edildi.
TCMB, enflasyon hedefinden sapma durumunda hükümete yazılı bilgi verme yükümlülüğünü hatırlatarak, 2024 yılı itibarıyla enflasyonun hedeften sapmasının nedenlerini ve alınan tedbirleri kamuoyuyla paylaştı. Merkez Bankası, tüketici enflasyonunun yüksek olmasının temel nedenleri arasında geçmiş enflasyona dayalı fiyatlama davranışlarının ve talep koşullarının etkili olduğunu belirtti.
Enflasyondaki Sapmalar ve Nedenleri
Mektubun içeriğinde, 2024 yılındaki enflasyon oranının hedefin oldukça üzerinde gerçekleştiği ve bunun başlıca sebeplerinin tüketici enflasyonuna hizmet fiyatlarının yüksek katkısı olduğu kaydedildi. Özellikle konut ve eğitim sektöründeki fiyat ayarlamalarının, yüksek enflasyona katkıda bulunduğu vurgulandı. Ayrıca, Türk lirasındaki reel değerlenme, enflasyonun düşüşünü destekleyici bir unsur olarak öne çıkarken, emtia fiyatları 2024’ün ilk aylarında yükseldikten sonra yılın geri kalanında gerileme eğilimine girdiği belirtildi.
Enerji fiyatları ve işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artışların da enflasyon üzerindeki etkisi üzerinde durulurken, özellikle taze meyve ve sebze fiyatlarındaki mevsimsel artışların beklentileri olumsuz yönde etkilediği ifade edildi.
Sıkı Para Politikası ve Gelecek Öngörüleri
TCMB, 2024 yılı boyunca uyguladığı sıkı para politikasının, enflasyonun ana eğilimini düşürmeye ve dezenflasyon sürecini güçlendirmeye yönelik olduğunu belirtti. Merkez Bankası, 2024 yılının mart ayında politika faizini yüzde 50’ye yükseltti ve yılın ilerleyen dönemlerinde faiz indirimine giderek, enflasyondaki düşüşe paralel olarak faiz oranlarını kademeli olarak yüzde 45'e çekti.
Mektupta, TCMB’nin faiz oranlarını belirlerken, enflasyon beklentilerini ve fiyatlama davranışlarını dikkate alacağı vurgulandı. "Önümüzdeki dönemde politika faizi, enflasyon gerçekleşmeleri, ana eğilimi ve beklentileri göz önünde bulundurularak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirlenecektir" denildi.
Orta Vadeli Enflasyon Beklentileri ve Riskler
Mektupta, 2025 yılı sonunda enflasyonun orta noktası yüzde 24, 2026 yılı sonunda ise yüzde 12 olarak öngörüldü. 2027 yılı için ise enflasyon hedefi, yüzde 8 civarında olacak şekilde belirlendi. Ancak, hizmet enflasyonundaki yüksek katılığın ve gıda ile emtia fiyatlarındaki belirsizliklerin enflasyon hedeflerini zorlayıcı risk unsurları olarak değerlendirildi.
TCMB, enflasyon beklentilerindeki iyileşmeye rağmen, özellikle enerji ve gıda fiyatlarının enflasyonu etkileyen kalıcı risk unsurları olduğunu ifade etti. Ayrıca, hizmet sektöründeki fiyatlamaların, beklenenden yüksek olmasının da bu sürecin önündeki bir engel oluşturduğu belirtildi.
Para ve Maliye Politikaları Eş Güdümü
Merkez Bankası, dezenflasyon sürecinde para ve maliye politikalarının uyum içinde olmasının önemine de dikkat çekti. Mektupta, kamu politikalarının Orta Vadeli Program (OVP) çerçevesinde şekilleneceği ve bu programda yer alan hedeflerin, Merkez Bankası’nın enflasyon tahminlerine yansıtılacağı ifade edildi. Ayrıca, TCMB, "enflasyonla mücadelede maliye politikasının destekleyici olacağını" belirtti.
Yapısal reformlar ve arz kapasitesini artırmaya yönelik tedbirlerin, enflasyonun kalıcı olarak düşürülmesinde büyük rol oynayacağı ifade edilen mektupta, "Orta ve uzun vadede, enflasyondaki katılık ve oynaklıkları azaltacak yapısal reformlara devam edilmesi gerektiği" vurgulandı.
Likidite Yönetimi ve Sterilizasyon Araçları
Mektubun sonunda, likidite koşullarının yakından izleneceği ve sterilizasyon araçlarının etkin şekilde kullanılacağı belirtildi. Merkez Bankası, faiz politikası ve likidite yönetimiyle, para politikasının etkinliğini artırmayı hedefliyor.
TCMB’nin uzun vadeli hedefi, enflasyonu yüzde 5 seviyesine düşürmek. Bu hedefe ulaşılabilmesi için, sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceği ve gerekli makroihtiyati önlemlerin alınmaya devam edileceği ifade edildi.
AA
