ABD Başkanı Donald Trump’ın, ABD Merkez Bankası (Fed) Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook’u görevden alması ve dijital hizmet vergisi uygulayan ülkelere ek tarife tehdidinde bulunması, küresel piyasalarda belirsizlik ve risk algısını artırdı.
Fed’in bağımsızlığı tartışma konusu
Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Fed yasasının kendisine verdiği yetkileri kullanarak Lisa Cook’u görevden aldığını duyurdu. Görevden alma gerekçesi olarak, Cook’un iki farklı mülk için birincil ikametgah beyanında bulunarak mortgage belgelerinde yanlış beyanda bulunmuş olabileceği iddiasını gösterdi.
Analistler, bu hamlenin Fed’in bağımsızlığına yönelik kaygıları artırdığını ve piyasalarda hükümetin merkez bankası politikalarına doğrudan müdahale ettiği yönünde algı yarattığını belirtiyor.
Yeni tarife tehditleri gündemde
Trump, dijital hizmet vergisi uygulayan ülkelere bu uygulamaları kaldırmamaları halinde ek gümrük tarifeleri getireceğini açıkladı. Ayrıca, yüksek korumalı teknoloji ürünleri ve çip ihracatına kısıtlamalar getirilmesi de gündemde. Çin’in ABD’ye mıknatıs tedarik etmemesi halinde yüzde 200 gümrük vergisi uygulanabileceğini söyleyen Trump, küresel ticaret savaşları endişelerini yeniden alevlendirdi.
Güney Kore ile ticaret anlaşmasında mevcut yüzde 15’lik gümrük tarifesinin korunacağını ifade eden Trump, Ukrayna ile anlaşma sağlanmazsa Rusya’ya ağır yaptırımlar uygulanacağını da yineledi.
ABD borsalarında satış dalgası
Tarife tehditleri sonrası New York Borsası negatif bir kapanış yaptı. S&P 500 endeksi yüzde 0,43, Nasdaq yüzde 0,22, Dow Jones ise yüzde 0,77 geriledi. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 3 baz puan yükselişle yüzde 4,31’e çıktı.
Altının ons fiyatı, Fed bağımsızlığına dair endişelerle yüzde 0,3 değer kazanarak 3.377 dolara çıktı. Dolar endeksi yüzde 0,6 artışla 98,3 seviyesinden günü tamamlarken, Brent petrol yüzde 0,4 düşüşle 67,9 dolardan işlem gördü.
Avrupa ve Asya borsaları da baskı altında
Avrupa borsalarında da satış ağırlıklı bir görünüm hâkim. Almanya’da DAX 40 yüzde 0,4, Fransa’da CAC 40 yüzde 1,6 gerilerken, İtalya’da FTSE MIB yüzde 0,2 düşüş kaydetti. Endeks vadeli kontratlar yeni güne satıcılı başladı.
Asya’da da tablo benzer. Nikkei 225 yüzde 0,9, Çin’de Şanghay bileşik yüzde 0,2, Hong Kong Hang Seng yüzde 0,2, Güney Kore Kospi yüzde 0,9 değer kaybetti. Trump’ın açıklamaları, ticaret savaşlarının yeniden gündeme gelebileceği kaygısını artırdı.
Borsa İstanbul rekor kırdı
Yurt içinde ise Borsa İstanbul pozitif ayrıştı. BIST 100 endeksi yüzde 0,93 yükselişle 11.477,80 puanla kapanış rekoru kırarken, gün içinde 11.519,64 puanla tarihî zirveyi gördü.
Dolar/TL dün 40,9920 seviyesinde kapanırken, bugün 41,0150’den işlem görüyor. Analistler, teknik olarak BIST 100 için 11.500 ve 11.600 puanın direnç, 11.400 ve 11.300 seviyelerinin destek olduğunu belirtiyor.
Bugün ise yurt içinde sektörel enflasyon beklentileri, yurt dışında ise ABD’de dayanıklı mal siparişleri ve konut fiyat endeksi başta olmak üzere önemli veriler izlenecek.
