Türkiye-Irak Ticaretinde Büyüyen İşbirliği
Türkiye ile Irak arasındaki ticari ilişkiler son yıllarda istikrarlı bir şekilde büyümeye devam ediyor. 2023 itibarıyla Irak, Türkiye'nin en büyük ihracat pazarlarından biri olmayı sürdürerek, iki ülke arasında stratejik bir ortaklık zemini oluşturdu. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Irak İş Konseyi Başkanı Halit Acar, iki ülkenin ticari işbirliğinin derinleştirilmesine yönelik adımlar attığını belirtti. 2025 yılına kadar ticaret hacminin 30 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.
Türkiye'nin Irak'a ihracatı, 2023'te bir önceki yıla göre %9,8 artarak 10,7 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Irak'ın Türkiye'nin ihracatında beşinci sırada yer aldığını gösteriyor. Irak'ın, Türkiye'nin toplam ihracatından aldığı pay %4,73 seviyesinde gerçekleşti.
Irak'a gerçekleştirilen ihracatın sektörel dağılımı dikkat çekici. Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü, 2,1 milyar dolar ile başı çekerken, inşaat malzemeleri, kimyevi maddeler ve enerji sektörü de önemli katkı sağlıyor. İhracatta başı çeken şehir ise 3 milyar dolarlık ihracat hacmiyle İstanbul oldu. İstanbul'u, Gaziantep, Mardin, Şırnak ve Mersin takip etti. Bu iller, İki ülke arasındaki ticarette önemli bir lojistik ağ oluşturuyor.
Halit Acar, "Irak'ın artan altyapı ihtiyaçları, özellikle Türk firmalarının bölgedeki müteahhitlik projelerine yoğun bir şekilde katılımını sağlıyor. Bu şekilde, ticari ortaklıklarımız derinleşiş durumda ve Irak’taki kalkınma sürecine önemli bir katkı sağlıyoruz," dedi.
Irak ile gelişen ekonomik bağlantılarda Türkiye'nin diplomatik adımları da dikkat çekiyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önderliğinde gerçekleştirilen Irak ziyaretleri, özel sektörün hareket alanını genişleterek Türk firmaları için yeni fırsat kapılarının açılmasına olanak tanıyor. Tarım, gıda, enerji, lojistik, altyapı ve teknoloji gibi kritik alanlarda önemli bir işbirliği artışı söz konusu.
Halit Acar, "Gelecek yıllarda Irak’ta yeniden yapılandırma projeleriyle birlikte inşaat malzemeleri ve çelik ihracatının daha da artmasını bekliyoruz. Bunun yanı sıra, Irak’ın gıda ihtiyacına bağlı olarak hububat ve bakliyat ihracatında da önemli bir büyükme bekleniyor. Elektrik-elektronik sektörü ve mobilya ihracatı da önümüzdeki dönemde yukarı yönlü seyredebilir," diye ekledi.
Kalkınma Yolu Projesi ve Bölgesel Fırsatlar
Türkiye ile Irak arasındaki işbirliğin en kritik adımlarından biri, Kalkınma Yolu Projesi’dir. Basra Körfezi’ni Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlayan bu stratejik koridor, hem lojistik maliyetlerin azaltılması hem de ticaret sürelerinin kısaltılması açısından büyük önem taşıyor. Halit Acar, projenin yalnızca Türkiye ve Irak için değil, bütün bölge için ekonomik fırsatlar sunduğunu ifade etti.
Proje, Basra Körfezi’nden Avrupa'ya yönelecek ticaretin sürecini 12 ila 15 gün kısaltacak şekilde tasarlandı. Bu süreç sadece zaman tasarrufu sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda taşımacılık maliyetlerini de kayda değer oranda azaltıyor. Bu projeyle, Gaziantep-Şanlıurfa ve Şanlıurfa-Mardin hızlı tren projeleri de entegre şekilde Yatırım Programı'na dahil edilmiş durumda.
Halit Acar, "Bu proje ile Irak, Türkiye ve bölge ülkeleri arasındaki ekonomik entegrasyonun daha da güçleneceğini ve iki ülke arasındaki ticaretin daha da verimli bir hale geleceğini öngörüyoruz," dedi. Kalkınma Yolu Projesi kapsamında enerji projeleri, liman yatırımları ve lojistik çözümler gibi stratejik alanlarda ileri seviyede işbirliği öngörülmekte.
Projenin, Basra Körfezi'ni Avrupa'ya bağlayan en kısa rota olması, Türkiye'nin bağlantısallığı açısından da kritik bir öneme sahip. Bölgedeki diğer ülkelerin ekonomik entegrasyonunu kolaylaştıracak olan proje, lojistik, enerji ve altyapı alanlarında yeni fırsatlar yaratabilir.
Türk Firmalarının Katkısı ve Gelecek Perspektifleri
Halit Acar, Türk firmalarının Irak pazarındaki projelere katılımından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Türkiye’nin İş Konseyi olarak, bu katılımı daha da artırmak için 2024 yılında 40'ı aşkın etkinlik düzenlediklerini belirtti. Bu etkinlikler, iki ülke iş insanlarının bir araya gelerek yeni projeler ve ticaret olanaklarını değerlendirmesine zemin hazırlıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2024 Nisan ayında gerçekleştirilen Irak resmi ziyareti kapsamında, DEİK tarafından düzenlenen İlk Irak-Türkiye Ekonomi Yuvarlak Masa Toplantısı, önemli bir kilometre taşı olarak öne çıktı. Yıl sonunda ise birinci dönem JETCO toplantısı düzenlenerek, Türkiye ve Irak arasındaki ekonomik bağlantıların derinleştirilmesine önemli katkı sağlandı.
Halit Acar, "Irak pazarı, Türk firmaları için çok sayıda sektörel fırsat sunuyor. Tarım, enerji, yenilenebilir enerji ve altyapı projeleri, önümüzdeki yıllarda öncelikli alanlar olarak dikkat çekiyor. Firmalarımızın bu fırsatları yakından takip ettiğine inanıyoruz," dedi.
Gelecek perspektifi olarak, Türkiye ile Irak arasındaki ticari ilişkilerin, sadece ekonomik kazancı değil, aynı zamanda bölgedeki istikrar ve kalkınma hedeflerine de katkı sağlaması bekleniyor. Irak'ın yeniden inşa süreci ve Türkiye'nin bu süreçteki öncül rolü, iki ülke arasındaki uzun vadeli ortaklıkların şekillenmesinde önemli bir faktör olacak gibi görünüyor.
AA
