Adıyaman Belediyesi, 6 Şubat 2023'te yaşanan depremlerin etkisini anlatmak ve farkındalık oluşturmak amacıyla "4.17 Belgesel Film Atölyesi" projesini hayata geçirdi. Depremin ikinci yılında, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Konferans Salonu'nda düzenlenen gala etkinliğinde proje kapsamında üretilen belgesel izleyicilerle buluştu.
Atölyede, sinema ve fotoğraf alanında uzman akademisyenler ile profesyoneller eğitim verdi. Katılımcılar arasında Prof. Dr. Mehmet Kasım Özgen, Öğr. Gör. İshak Ayvaz, Öğr. Gör. Uğur Aydın, Öğr. Gör. Veysel Akşahin ve fotoğraf sanatçısı Mullacan Bağdaş yer alırken, sinema yazarı Burçak Evren de danışmanlık görevini üstlendi.
Bu proje kapsamında 16 ile 62 yaş aralığında, daha önce sinema alanında deneyimi bulunmayan 19 depremzede kadın, akademisyen ve uzmanlar eşliğinde kamera kullanımı, kurgu-montaj, röportaj teknikleri, ışık ve kompozisyon gibi konularda eğitim aldı. Amaç, depremzede kadınların sanat aracılığıyla kendilerini ifade etmelerini sağlamak, toplumsal hafızayı canlı tutmak, dayanışmayı artırmak ve deprem sonrası iyileşme sürecine katkıda bulunmaktı.
“Burası onlar için bir iyileşme aracı oldu”
Proje koordinatörü Selma Kara, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 19 kadınla birlikte çıktıkları bu yolculuğun verimli geçtiğini belirtti. Eğitime katılan akademisyenlerin, burada elde edilen verimin üniversitelerdeki öğrencilerle yapılan çalışmalardan bile daha yüksek olduğunu ifade ettiklerini dile getiren Kara, kadınların projeye büyük bir odaklanmayla katıldıklarını söyledi.
Beklentilerin üzerinde bir başarı elde edildiğini aktaran Kara, eğitimler sırasında fotoğraf ve kamera konusunda yalnızca cep telefonu deneyimi olan kadınların, süreç sonunda kamera hareketleri, ölçekler ve kurgu gibi teknik detayları öğrendiğini vurguladı. "Artık televizyonda bir hata gördüklerinde bu onları rahatsız ediyor. En önemlisi de buydu bizim için." dedi.
Sosyal iyileşme ortamı sağlandı
Projenin bir diğer önemli hedefinin, kadınlar için sosyal bir iyileşme ortamı oluşturmak olduğunu belirten Kara, bazı katılımcıların ailelerinden ve çevrelerinden başlangıçta tepki aldığını ancak zamanla bu algının değiştiğini ifade etti. "Kadınlar da bunu yapabiliyormuş, kamera çekimi veya filmle uğraşmak o kadar da kötü değilmiş demeye başladılar. Bu algıyı kırmak önemliydi." diye ekledi.
Atölyenin ilk aşamalarında katılımcıların sürekli yaşadıkları acılardan bahsettiklerini, ancak zamanla daha profesyonel bir bakış açısı kazandıklarını söyleyen Kara, vicdan, yuva, mutluluk, yaşam amacı gibi kavramlar üzerine daha fazla düşündüklerini fark ettiklerini belirtti. Bu doğrultuda kadınlar için bir mutluluk ve felsefe atölyesi de düzenlendiğini ifade etti.
Atölyenin devam etmesini istediklerini söyleyen Kara, yönetmen Sevinç Baloğlu'nun son eğitim oturumunda iki kamera bağışladığını ve bu sayede ekipman sorunlarının büyük ölçüde çözüldüğünü belirtti.
"Üniversite okumuş gibi eğitim aldık"
Belgeselde kameraman olarak görev yapan Kübra Ayhan, Adıyaman'daki yaşamın nasıl devam ettiğini ve insanların karşılaştığı zorlukları göstermek istediklerini dile getirdi. Yaklaşık 30 dakika süren belgeselin, özellikle kadınların yaşadığı süreci anlatmayı amaçladığını söyledi.
Ayhan, projeye katılan kadınların, eğitime büyük bir heyecan ve azimle sarıldıklarını belirterek, "Ev hanımları, çalışanlar, öğrenciler hep birlikte büyük fedakârlık yaparak, amatör ruhu kaybetmeden çok güzel bir iş çıkardı. Eğitimler sayesinde üniversite eğitimi almış gibi hissettik ve bu bizim için çok kıymetliydi." dedi.
Sanatın gücü vurgulandı
Ekim ayında başlayan çalışmaların kısa sürede büyük bir ilerleme kaydettiğini belirten Ayhan, aldığı eğitim sayesinde kamera kullanımını öğrendiğini ve eğitmenlerin sektörde deneyimli isimler olmasının süreci daha da değerli hale getirdiğini ifade etti.
Sanatın, topluma ulaşmada güçlü bir araç olduğunu vurgulayan Ayhan, "Sanat, insanlara uzun uzun anlatılan konuşmalardan daha fazla etki edebilir. Bir belgesel veya sanat eseri, insanların kendi yorumlarını katmalarına imkân tanıdığı için daha kalıcı bir etki bırakıyor. Bu yüzden sanatın yeri çok büyük." dedi.
Belgeselin gala etkinliğine, CHP Genel Başkanı Özgür Özel, CHP Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, Adıyaman Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere ve bölge milletvekilleri ile çok sayıda vatandaş katıldı.
Müzikleri de kadınlar tarafından bestelenen ve seslendirilen proje ekibinde Armen Korkmaz, Bedriye Özel, Dicle Hayat Dağdeviren, Edibe Çalışkan, Feride Cömert Düşkün, Feride Hanne Delibaş, Filiz Ertaş, Hülya Aydemir, Kübra Ayhan, Nesibe Karabıyık, Pınar Arslan, Remziye Yılmaz, Sevim Taştan, Seyhan Göçen, Tülay Açık, Tülay Turan, Ülkü Tolu, Yüksel Taştı ve Zahide Durmaz yer aldı.