Adalet Bakanı Tunç’tan Leman Dergisi’ne Soruşturma: “Dini Değerlere Saygısızlık Kabul Edilemez”
Ankara - Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Leman Dergisi’nde yayımlanan Hazreti Muhammed’e yönelik bir karikatür nedeniyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 216. maddesi kapsamında “dini değerleri alenen aşağılama” suçundan soruşturma başlatıldığını duyurdu.
Bakan Tunç, inançlara yönelik saygısızlığın asla kabul edilemeyeceğini vurgulayarak, karikatürün toplumsal barışı tehdit ettiğini belirtti.
Bakan Tunç, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Bir mizah dergisi tarafından Peygamber Efendimizin karikatürünün çizilmesiyle ilgili İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Türk Ceza Kanunu’nun 216. maddesi gereğince ‘dini değerleri alenen aşağılama’ suçundan adli soruşturma başlatılmıştır,” dedi. TCK’nın 216/3 maddesi, halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılayan ve kamu barışını bozmaya elverişli eylemleri gerçekleştiren kişilere 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası öngörüyor.
Toplumsal Barışa Zarar Uyarısı
Tunç, açıklamasında, “Hiçbir özgürlük, bir inancın kutsallarını çirkin bir şekilde mizah konusu yapma hakkı tanımaz. Peygamber Efendimizin karikatürize edilmesi ya da herhangi bir şekilde görsel olarak temsil edilmeye çalışılması sadece dini değerlerimize değil, aynı zamanda toplumsal barışa zarar vermektedir,” ifadelerine yer verdi. Bakan, milyonlarca Müslümanın inançlarını hiçe sayan bu tür provokasyonların hukuki sonuçlarına dikkat çekerek, gerekli adımların gecikmeksizin atılacağını vurguladı.
Leman Dergisi’nin karikatürü, sosyal medyada geniş yankı uyandırdı. X platformunda kullanıcılar, karikatürü “inanca hakaret” ve “saygısızlık” olarak nitelendirirken, bazıları ifade özgürlüğü çerçevesinde tartışılması gerektiğini savundu. Bir kullanıcı, “%75’i Müslüman olan bir ülkede bu tür bir karikatür, toplumsal hassasiyetleri hiçe saymaktır,” yorumunu yaparken, başka bir kullanıcı ise derginin ifade özgürlüğü sınırlarını aştığını belirtti. Ancak bu tepkiler, resmi bir soruşturma için yeterli kanıt teşkil etmez ve yalnızca kamuoyu duyarlılığını yansıtır.
TCK 216 ve Hukuki Çerçeve
Türk Ceza Kanunu’nun 216. maddesi, halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme veya dini değerleri aşağılama suçlarını düzenliyor. Maddenin üçüncü fıkrası, “Halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılayan kişi, fiilin kamu barışını bozmaya elverişli olması halinde, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır,” hükmünü içeriyor.
Hukukçular, bu tür davalarda “aleniyet” ve “kamu barışını bozma” unsurlarının titizlikle değerlendirildiğini belirtiyor. Yargıtay kararlarına göre, suçun oluşması için eylemin kamu düzenine somut bir tehlike yaratması gerekiyor.
Geçmişte Benzer Olaylar
Türkiye’de dini değerlere yönelik tartışmalı içerikler daha önce de soruşturmalara konu oldu. Örneğin, 2024’te YouTube’da Hazreti Muhammed ve İslam’a yönelik ifadeleri nedeniyle Diamond Tema hakkında TCK 216 kapsamında soruşturma başlatılmış ve yakalama kararı çıkarılmıştı. Adalet Bakanı Tunç, o dönemde de “İslam dini ve Peygamberimizle ilgili tahrik edici ifadeler kabul edilemez,” diyerek benzer bir tutum sergilemişti.
İfade Özgürlüğü Tartışmaları
Karikatür soruşturması, ifade özgürlüğü ve dini hassasiyetler arasındaki gerilimi yeniden gündeme getirdi.
CHP’li TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, geçmişte benzer bir olayda Bakan Tunç’un açıklamalarını eleştirerek, “Siz yargı değilsiniz. Henüz sonuçlanmamış bir dosya hakkında yorumlarınız yargıya müdahale olarak görülebilir,” demişti.
Öte yandan, Tunç, ifade özgürlüğünün Anayasa’nın 25 ve 26. maddeleri ile uluslararası sözleşmelerle korunduğunu, ancak bu özgürlüğün dini değerlere hakaret için kullanılamayacağını savunuyor.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, soruşturmayı titizlikle yürüteceğini bildirdi. Leman Dergisi’nden henüz resmi bir açıklama gelmezken, hukukçular, karikatürün içeriği ve kamuoyunda yarattığı etkinin soruşturmanın seyrini belirleyeceğini ifade ediyor. Kamu barışını bozmaya elverişli olup olmadığının, mahkeme sürecinde detaylı bir şekilde değerlendirilmesi bekleniyor.