Atatürk’ün Manevi Mirası Savarona, İstanbul Boğazı’nda Halkı Selamlayacak
Cumhuriyet’in kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün manevi mirası Savarona yatı, 24 Ağustos Pazar günü TEKNOFEST Mavi Vatan kapsamında TCG Anadolu ve 7 gemiyle birlikte İstanbul Boğazı’nda görkemli bir geçiş yapacak. Savarona, Atatürk’ün cepheden cepheye taşıdığı bavul, kan lekeli pike örtüsü ve çalışma masası gibi özel eşyalarıyla, Gazi’nin son günlerinin tanığı olarak tarihsel önemini koruyor.
Savarona’nın Yeniden Doğuşu
Savarona yatının yeniden donanmaya kazandırılması, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın önerisiyle başladı. Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Ercüment Tatlıoğlu’nun talimatıyla hazırlanan üç alternatifli plan, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Emine Erdoğan’a sunulduktan sonra restorasyon süreci başlatıldı. İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nın kapsamlı çalışmalarıyla yenilenen yat, “mavi vatan”da yeniden boy gösterecek. Deniz Müzesi’ndeki Atatürk’e ait objeler de Savarona’ya taşındı.
Savarona’nın Tarihi ve Atatürk’ün İzleri
İstanbul Tersanesi Komutanı Tümamiral Recep Erdinç Yetkin, Savarona’nın 1931’de Almanya’da inşa edildiğini ve 24 Mart 1938’de Türkiye tarafından satın alınarak Türk Bayrağı’nın dalgalandırıldığını belirtti. Yetkin,
“Atatürk bu gemiye geliyor ve rahatsızlığının bir kısmını da burada geçiriyor. Toplamda 56 gün burada kalıyor. Ancak bu 56 gün kısa olmakla birlikte önemli kararlara imza atılan bir zaman aralığı oluyor. Örneğin Hatay sorununun görüşülerek nasıl hareket edilmesi gerektiğine dair kararlar burada alınıyor. İstanbul İmar Planları’nın onaylanması, Barbaros Hayrettin Paşa Müzesi’nin türbesinin etrafını temizleterek sonra halka açılması ve Preveze Deniz Zaferi’nin kutlanılması bu gemide alınmış olan kararlardır,”
dedi. Atatürk’ün, dönemin başbakanı ve bakanlar kurulunu yatta topladığını, Romanya Kralı gibi devlet büyüklerini ağırladığını aktaran Yetkin, Gazi’nin 56 günün sonunda sessizce gemiden ayrılarak 108 gün sonra vefat ettiğini ifade etti.
Atatürk’ün Eşyaları Özenle Korunuyor
Yetkin, Savarona’daki Atatürk’e ait eşyaların özenle muhafaza edildiğini vurguladı: “Kendisinin bornoz takımları, terlikleri, havlusu ve yatağını görmektesiniz. Hemen yatağa dikkat ederseniz üzerinde bir leke bulunmaktadır. Bu Atatürk’ün siroz hastalığından mütevellit olan bir kanının lekesi olarak karşımıza çıkıyor, bunu halen burada muhafaza etmekteyiz. 8. Cumhurbaşkanımız müteveffa Sayın Turgut Özal tarafından gemiye verilmiş olan Cumhurbaşkanlığı sancağımız da geminin önemli objeleri arasında yer almaktadır. Keza yine Atatürk’ün kullanmış olduğu bardak takımları, Atatürk’ün berber koltukları da kamarasının içerisinde yer almaktadır. Atatürk’ün çalışma odasını da görüyoruz. Bu çalışma odasındayken Atatürk rahatsızlığı sırasında manevi kızı Afet İnan’a yazmış olduğu bir mektup da vardır. Bu da gururla sakladığımız objelerimizden bir tanesidir. Orijinal çalışma masası da yine burada yer almaktadır. Atatürk Kütüphanemizde de Atatürk’le ilgili olan bütün kitapları, önemli kitapları da sergilemekteyiz.” Gazi’nin cepheden cepheye taşıdığı bavul, geometrik terimlerin Türkçeye kazandırıldığı cebir kitabı ve Nutuk’un birinci nüshası da yatta sergileniyor.
Savarona’nın Donanmadaki Yeri
Yetkin, Savarona’nın 1951-1986 yılları arasında Deniz Harp Okulu öğrencilerinin eğitiminde kullanıldığını, 2013’te Cumhurbaşkanlığı’na tahsis edildiğini ve 2015’ten itibaren İstanbul Tersanesi’nde muhafaza edildiğini belirtti. 17 Ağustos 2023’ten itibaren yeniden Deniz Kuvvetleri’ne devredilen yat, 10 ayda modernize edilerek “donanmanın en büyük 5. gemisi” statüsüne ulaştı. Yetkin,
“Şu anda içerisinde bulunmuş olduğumuz güverte saclarının neredeyse tamamını değiştirmiş durumdayız. Gemimiz 6 güverteden müteşekkil, 136 metre boyunda ve 5 bin ton ağırlığa sahip olan şu anda da donanmalarımızın en büyük 5. gemisi statüsündedir,” dedi. Modernizasyon kapsamında 60 ton sac değişimi, 80 ton asbest temizliği ve telsiz muhabere sistemlerinin yenilenmesi gibi çalışmalar gerçekleştirildi.
Boğaz Geçişi ve Halka Çağrı
Savarona, TCG Anadolu ve 7 gemiyle birlikte 24 Ağustos’ta İstanbul Boğazı’nda halkı selamlayacak. Yetkin, “13.30’da Sarıyer’den başlayacak olan Boğaz geçişimizde, 9 gemiyle donanmamız, 17.00’de Sayın Cumhurbaşkanımızı Dolmabahçe’nin önlerinde, Boğaz’da da aziz Türk halkımızı selamlayacaktır. Tüm değerli halkımızı Boğaz boyunca bekliyoruz, biz orada olacağız, bizi yalnız bırakmayacaklarına inanıyoruz. Herkesin Zafer Bayramı’nı kutluyorum, ‘mavi vatan’ bizim için çok önceliklidir,” diyerek vatandaşları davet etti. Yetkin, Türkiye’nin milli gemi inşa sanayisinin “mavi vatan”da hak ve menfaatleri koruduğunu vurguladı.
Kadın Subayın Gururu
TCG Savarona Elektronik Subayı Deniz Üsteğmen Ece Obay, gemide görev yapmanın onurunu şu sözlerle ifade etti:
“Onun sayesinde ülkemizin geleceği hakkında söz sahibi olan binlerce kadının temsilcilerinden biri olarak her gün bu gemide bulunmanın ayrıcalıklı ve eşsiz onurunu daha iyi anlıyorum. Tarihe yakışır bir örnek olmaya bu bilinçle gayret ediyorum.”
Obay, Atatürk’ün eşyalarıyla her gün temas halinde olmanın, Gazi’nin vizyonundan ilham aldığını ve geleceğe umutla baktığını belirtti.
“Savarona Bir Emanet”
TCG Savarona Komutanı Deniz Albay Ali Çetindemir, geminin yalnızca bir gemi değil, Atatürk’ün ideallerinin sembolü olduğunu söyledi: “Burada attığım her adımda Atatürk’ün vizyonunu, Cumhuriyet’in değerlerini ve bizlere bıraktığı mirası hissediyorum. Savarona bizlere sadece bir görevi değil, aynı zamanda kuşaktan kuşağa aktarılacak bir emaneti temsil etmektedir. Bu emanete sahip çıkmak hem şahsım hem silah arkadaşlarım adına tarif edilemez bir gurur ve sorumluluktur,” dedi.
