Ağrı’nın Doğa Harikası Balık Gölü Küçülüyor: İklim Değişikliği ve Beşeri Etkenler Alarm Veriyor
Ağrı’nın Taşlıçay ilçesinde, 2 bin 254 metre rakımda yer alan Balık Gölü, iklim değişikliği ve Doğubayazıt’ın su ihtiyacının büyük kısmının buradan karşılanması nedeniyle hızla çekiliyor. 1 kilometrekareden fazla alanda küçülen göl, yosunlaşma ve kıyı gerilemesiyle ekolojik dengesini kaybediyor. Doğa harikası bu alan, kuş türleri ve biyoçeşitliliğiyle ünlü; ancak son yıllarda su seviyesindeki düşüş, hayvan otlatma alanlarını genişletiyor.
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Alperen Kayserili, “Göldeki çekilme sadece iklimle ilgili değil; beşeri etkenler de etkili. Doğubayazıt’ın içme suyu kaynağı olması ve Sarısu Deresi’ni beslemesi büyük yük. Kuş varlığı ve ekolojik denge için korunması şart. Turizm potansiyeli yüksek; geçmişte suyun olduğu yerlerde şimdi hayvanlar otluyor.” dedi.
Üniversite Coğrafya Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Arıkan, uydu verilerine göre 1996-2016 arası düşük çekilme yaşandığını, 2016’dan beri ise 10 kat hızlandığını belirtti: “1996 yazında 34,5 km² olan göl, 2025’te 33,1 km²’ye geriledi. 2100’e kadar 21-22 km²’ye düşebilir, üçte biri kaybedilecek. Yağış azlığı ve yaz kuraklığı ana etken; su tüketiminde titizlik şart.” Arıkan, benzer şekilde Ağrı Dağı’ndaki takke buzunun 37 yılda %41 küçüldüğünü hatırlatarak, küresel ısınmanın etkisini vurguladı.
Göl, 30 km kuzeyde yer alan el değmemiş doğasıyla her mevsim ziyaretçi çekiyor; ancak çekilme, turizm ve ekosistemi tehdit ediyor. Uzmanlar, su yönetimi ve koruma önlemlerinin acilen alınmasını öneriyor.
