Çin: ABD’nin İran Saldırıları BM Şartı ve Egemenlik İhlali
ANKARA (AA) - Çin’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Fu Cong, ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yönelik 22 Haziran 2025’te düzenlediği hava saldırılarını sert bir dille eleştirdi. BM Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) konuşan Fu, bu saldırıların BM Şartı’nı, uluslararası hukuku ve İran’ın egemenliğini ciddi şekilde ihlal ettiğini belirtti. Konuşma, TSİ 23 Haziran 2025 sabahı 00:05’te dünya gündemine yansıdı.
Saldırının Değerlendirmesi ve Uyarılar
Fu, “Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı güvencesi altındaki nükleer tesislerin bombalanması, ABD’nin eylemlerinin BM Şartı ve uluslararası hukukun amaç ve ilkelerini ihlal ettiğini gösteriyor. Bu, İran’ın egemenliğini, güvenliğini ve toprak bütünlüğünü de tehdit ediyor” dedi. Saldırıların Orta Doğu’daki gerilimi artırdığını ve Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na (NPT) darbe vurduğunu savunan Fu, durumun kontrolden çıkma riskine karşı derin endişe duyduklarını ifade etti.
“Orta Doğu’da barış, güç kullanımıyla sağlanamaz” diyerek diyalog ve müzakerenin temel çıkış yolu olduğunu vurguladı.
Ateşkes ve Diplomasi Çağrısı
Çinli diplomat, çatışmanın taraflarına, özellikle İsrail’e, derhal ateşkese ulaşma, gerilimi önleme ve savaşın yayılmasını engelleme çağrısında bulundu. Fu, “İran’ın nükleer sorunu diplomatik yollarla çözmek için tüm imkanlar henüz tüketilmemiştir; barışçıl bir çözüm için umut hala var” dedi. Uluslararası toplumu barış ve istikrarı yeniden tesis etmek için somut adımlar atmaya davet eden Fu, BMGK’den hızlı hareket etmesini talep etti.
Karar Taslağı Önerisi
Fu, Rusya, Çin ve Pakistan’ın “derhal ve koşulsuz ateşkes, sivillerin korunması, uluslararası hukuka saygı, diyalog ve müzakere” çağrısı içeren bir karar taslağı sunduğunu hatırlattı.
“Güvenlik Konseyi’nin uluslararası barış ve güvenliği koruma sorumluluğunu yerine getirebilmesi için üyelerin bu taslağı destekleyerek güçlü bir sorumluluk sergilemesini umuyoruz” diye konuştu. Bu taslak, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarının ardından BMGK üyelerine iletilmişti.
Arka Plan ve Tepkiler
ABD’nin Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine düzenlediği saldırılar, İsrail-İran savaşının 10. gününde gerilimi artırdı. İran, misilleme olarak İsrail’e 40 füze fırlatırken, Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ABD’yi BM Şartı’nı ihlal etmekle suçladı. Çin’in açıklaması, Rusya ve Pakistan ile ortak tutumunu pekiştirirken, ABD ve İsrail’in operasyonlarını savunan açıklamalarıyla zıtlık oluşturdu.
