Marmara’da Müsilaj İzine Rastlanmadı: ALEMDAR II’den Sevindirici Haber
İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Cem Gazioğlu, Marmara Denizi’nde bu sonbaharda müsilaj oluşumuna rastlanmadığını, ancak iklim değişikliği, kirlilik ve aşırı avcılığın denizi hâlâ kırılgan tuttuğunu ifade etti. Enstitü bünyesindeki bilim insanları, 12 Ekim 2025’te R/V ALEMDAR II araştırma gemisiyle başlattıkları 4 günlük seferde, Marmara’nın güney kesimlerini detaylıca taradı. Kış öncesi gerçekleştirilen incelemelerde, deniz yüzeyi, su kolonu ve taban habitatlarında müsilajın hiçbir izine rastlanmadı.
Gazioğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, müsilajın genellikle ekim-kasım aylarında su sıcaklıklarının düşmesi ve tabakalaşmanın artmasıyla ortaya çıktığını, ancak bu kez güney kıyılarında dengeleyici dikey karışım ve uygun rüzgar koşullarının bu durumu engellediğini belirtti.
“Yüzey suyu sıcaklıkları yaz sonundaki zirvelerinden normale döndü, karışım derinliği arttı. Bu, fitoplankton patlamasını ve organik madde birikimini kısıtladı. Dolayısıyla müsilaj için elverişli bir ortam oluşmadı; eylül başında kısa süreli bir görünüm dışında kayboldu.”
dedi. Gazioğlu, denizin temel sorununun hâlâ yüksek kirlilik yükü olduğunu vurgulayarak, arıtılmadan denize bırakılan evsel, endüstriyel ve tarımsal atıkların azot-fosfor birikimini artırdığını, iklim değişikliğiyle sıcaklık artışı ve oksijen azlığının ise bu sorunu derinleştirdiğini ifade etti. Müsilajın bu dönem görülmemesini olumlu ancak geçici bir gelişme olarak nitelendiren Gazioğlu, mevcut stres faktörleri devam ettikçe denizin yeni risklere açık olduğunu belirtti. Marmara’nın direncini artırmak için entegre havza yönetimi, atık su arıtımının güçlendirilmesi, balıkçılık baskısının düşürülmesi ve iklim uyum politikalarının bir arada uygulanması gerektiğini savundu: “Ekosistem odaklı, bilimsel ve koordineli bir stratejiyle müsilaj gibi olayların kökenine inmeliyiz.”
R/V ALEMDAR II ile yürütülen sefer, son yılların en kapsamlı çalışmalarından biri olarak öne çıkıyor. Gebze Teknik Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Sualtı Hekimliği’nden uzmanların yer aldığı ekip, insansız hava araçları, su altı robotları, sonar sistemleri ve yapay zeka destekli analizlerle denizin biyoçeşitliliğini, taban yapısını ve müsilaj risklerini haritalandırıyor. Bu veriler, erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesine katkı sağlayacak.
