Jeolog Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Candaş Tolga Işık’ın sunduğu “Az Önce Konuştum” programında çarpıcı açıklamalarda bulundu
İstanbul’da büyük deprem riskinin sona erdiğini savunan Üşümezsoy, Türkiye’de 7’nin üzerinde deprem riski taşıyan bölgeleri sıraladı.
Kumburgaz’daki fay stresi boşalttı
Ekol TV’de yayınlanan “Az Önce Konuştum” programında Candaş Tolga Işık’ın sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, İstanbul’daki deprem riskinin bittiğini iddia etti. 2017 ve 2019’da gerçekleşen depremlerin, Marmara Denizi’ndeki Kumburgaz-Silivri Çukuru’nda bulunan 50 kilometrelik fay hattındaki stresi tamamen boşalttığını belirten Şümesoy, “Bu iş bitti. İstanbul’da büyük deprem riski artık yok” dedi. Bu görüşünü, 20 yıl önce yazdığı kitaplara ve Roland Armijo’nun deniz tabanı çalışmalarına dayandıran Üşümezsoy, Adalar Fayı’nın “ölü” bir fay olduğunu ve Kuzey Anadolu Fayı gibi kırılma riski taşımadığını vurguladı.
Üşümezsoy, 180 kilometrelik bir fayın boydan boya kırılarak 7,8 veya 8,1 büyüklüğünde deprem üreteceği iddialarını “bilimsel temelden yoksun” olarak nitelendirdi. “Marmara’nın uzunluğu 150 kilometre. 7,8’lik deprem için 350-400 kilometrelik fay gerekir. Bu imkânsız” diyen Üşümezsoy, 1509 depreminin abartıldığını, Galata Kulesi ve Rumeli Sarayı’nın ayakta kalmasının bunu kanıtladığını ifade etti.
Medya ve bazı bilim insanları yanılıyor
Üşümezsoy, Celal Şengör ve Naci Görür gibi bilim insanlarının “boydan boya kırılacak” tezlerini eleştirerek, bu görüşlerin Roland Armijo tarafından çürütüldüğünü savundu. “Medya, spekülasyonları abartarak halkı korkutuyor. Ben 20 yıldır Silivri-Kumburgaz’da deprem olacağını söylüyordum, gerçekleşti” diyen Üşümezsoy, bilimsel makalelerin çoğunun kısa sürede çöpe atıldığını belirtti.
Şener Üşümezsoy :26 yıldır çıkıyor! Celal’e, “2002’de 7,8’lik deprem olacak dedin, niye olmadı?” diye sordunuz mu? Olmayacak diyeni ciddiye almıyorsunuz, ama olmayanı söyleyeni sorgulamıyorsunuz.
Türkiye’de 7’nin üzerinde deprem riski olan bölgeler
Üşümezsoy, İstanbul’da büyük deprem riskinin sona erdiğini savunsa da, Türkiye’nin başka bölgelerinde 7’nin üzerinde deprem üretme potansiyeline sahip fay hatlarına dikkat çekti. Programda bu bölgeleri şu şekilde sıraladı:
Bandırma, Bursa ve Çanakkale (Sarıköy Fayı): Marmara Denizi’nin güneyindeki Sarıköy Fayı’nda, önümüzdeki 50 yıl içinde 7’nin üzerinde deprem riski bulunuyor. 1739’da 7,5 büyüklüğünde deprem üreten bu fay, Bandırma ve Bursa’yı ciddi şekilde etkileyebilir.
Çanakkale’ye etkisi ise mesafe nedeniyle daha az olacak.
Salihli
Ege Bölgesi’nde, Salihli’de yanal atımlı faylarda 7 büyüklüğünde deprem riski mevcut. Üşümezsoy, tarihte Sart bölgesinde sıcak su fışkırmalarına yol açan fay hareketliliğinin bu riski desteklediğini belirtti.
Hakkâri
Şemdinli’den İran’a uzanan bindirme faylarında, 7’nin üzerinde deprem potansiyeli var. Üşümezsoy, bu bölgenin yüksek risk taşıdığını vurguladı.
Üşümezsoy, bu bölgelerdeki fayların yanal atımlı veya bindirme karakterde olduğunu, Marmara’daki gibi sığ faylara kıyasla daha büyük enerji biriktirebileceğini ifade etti. Ancak, bu depremlerin periyotlarının 50 yılı bulabileceğini ekledi.
Diğer riskli bölgeler
Üşümezsoy, 7’nin altında ancak dikkat çeken diğer riskli bölgeleri de sıraladı:
Simav ve Demirci: Ege’de 6,5 büyüklüğünde normal fay depremi riski var.
İzmir: 7’nin üzerinde deprem riski bulunmuyor, ancak Karaburun ve Foça’da 6,5-6,7 büyüklüğünde depremler mümkün.
“Verilere dayanıyorum, spekülasyona değil”
Uluslararası hakemli dergilerde yayın yapmamakla eleştirilen Üşümezsoy, “Türkiye’nin en iyi jeologlarından biriyim. Altı deprem kitabım var, hiçbir sayfası çürütülemedi. Türkçe yazıyorum, çünkü halka sorumluluğum var” yanıtını verdi. Mikroskopla kaya incelemelerinden GPS verilerine kadar geniş bir veri setine dayandığını vurguladı.
