Saraçoğlu Mahallesi Anıt Ağaçların arasında bu baharda da sevenleriyle buluşuyor. Burnunuzun dibindeki tarih ve güzellik için ziyaret etmeyi unutmayın!
Ankara'nın tarihi mahallelerinden biri olan Saraçoğlu Mahallesi'nin restorasyonu geçmişte tartışmalara neden olmuştu. Aslına uygun bir şekilde restore edilmeyen yapılar, tarih severlerin endişelerine sebep olmuştu. Üst üste iki dönem Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı olarak seçilen Mansur Yavaş ise 2019 Yerel Seçim kampanyasını yürüttüğü esnada Saraçoğlu Mahallesi'nin restorasyonu hakkında sorulan bir soruya “Bakanlık yetkililerine hassasiyetlerinizi bildirdik, aslına uygun bir şekilde restore edileceği hakkında söz aldık.” şeklinde açıklamalarda bulunmuştu. En nihayetinde Ankaralıların ve Ankara sevdalılarının göz hapsinde gerçekleşen bu yenilenme söz verildiği gibi aslına uygun şekilde, tarihi dokusu korunarak yenilendi. 2017 yılında başlanılan ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen restorasyon çalışmaları, 2024 yılında son buldu. Çalışmaların tamamlanmasıyla birlikte başkentte önemli bir kültürel miras yeniden hayat buldu.
Saraçoğlu Mahallesinin Ankara ve Ankaralılar için önemi nedir?
1944 yılında Türkiye’nin ilk toplu konut projesi olarak inşa edilen Saraçoğlu Mahallesi, mimarisi ve doğal yapısıyla Ankara’nın simgelerinden biri haline gelmiştir. Yapımına Şükrü Saraçoğlu'nun başbakanlık döneminde başlandığı için Saraçoğlu Mahallesi olarak anılmaya başlanmıştır. Bürokrasinin ve devlet idaresinin merkezi olan şehirde, 1930'ların sonlarına doğru özellikle üst düzey memurlar ve askerler barınma ihtiyaçlarını neredeyse karşılayamaz duruma gelmişlerdir. Bunun üzerine; 1940 yılında mevcut problemi çözmeye yönelik bir konut projesi tasarlanması kararlaştırılmıştır. Fakat böylesi bir tasarının hayata geçirilmesi ancak 1944 yılında çıkartılan Memur Mesken Yasası sonrasında mümkün olmuştur. Projenin sorumluluğu, aynı yıllarda Anıtkabir'in inşası için düzenlenen uluslararası mimari proje yarışmasında jüri üyeliği görevini de üstlenen Alman mimar Paul Bonatz'a verilmiştir. Jansen Planı'nda da öngörüldüğü üzere, proje Güvenpark yakınındaki boş bir kamu arazisi üzerine konumlandırılmıştır. Emlâk ve Eytam Bankası tarafından fonlanan inşaatın temeli 29 Ekim 1944'te, dönemin başbakanı Şükrü Saraçoğlu tarafından atılmıştır. İki yıl gibi kısa bir süre içerisinde tamamlandıktan sonra 1946 tarihinde açılışı yapılarak uzun yıllar boyunca pek çok devlet görevlisinin daimi ikametgâhı olmuştur. Dönem dönem siyasiler tarafından “konforsuz” bulunarak daha alt düzey memurlara sunulan bu toplu konutlar, şüphesiz ki o dönemde tartışmalara konu olan ve standardize edilmeye çalışılan “Türk Evi" mimari yapısının en değerli örneği olmuştur.
Bir yandan tarihi arka planı Genç Cumhuriyet'in ihtişamına delil olurken bir yandan da Türkiye Cumhuriyetinin Sosyal Devlet oluşunun en değerli ispatıdır. Aynı zamanda Saraçoğlu Mahallesi günümüzde hiçbir estetik hassasiyeti olmayan yapıların, dikey mimarinin ve çarpık kentleşmenin karşısındaki moral değerlerin en anlamlı örneğidir. Genç Cumhuriyet'in insana, estetiğe, konfora yeşile ve düzene verdiği değerin bir sembolü olan Saraçoğlu Mahallesi, günümüz mimarileri hakkında dilsiz eleştirileri yaşatmaktadır. Bu belleğin yaşatılması, şehirleşmemizin sonsuza dek yaşayacak bir muhafızı olacaktır!
Saraçoğlu Mahallesi tüm bu acı tatlı anılarını geride bırakmış ve 2024 yılı itibariyle yeniden günümüzle buluşmuştur. Mevcut yapısında bir çok restoran ve kafenin bulunduğu bir rekreasyon alanı formunda Ankara Kızılay'da boy gösteriyor. Baharın gelişi ile birlikte günün ilk saatlerinden gece saatlerine kadar ziyaretçilerin uğrak mekanı olan Saraçoğlu Mahallesi Cumhuriyetin en değerli eserlerinden biri olarak kalmaya devam edecek. Aynı zamanda Saraçoğlu Mahallesi yalnızca Ankara'ya ve Ankaralılara değil ülkemizdeki herkese, şehir hayatından alınması gereken faydanın ve yaşam standardının ne olduğunu öğretmeye devam edecek.
