Erken Teşhisin Tedavi Başarısındaki Rolü
Bayındır Söğütözü Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ömer Nicat Çobanoğlu, jinekolojik kanserlerde erken tanının tedavi başarısını önemli ölçüde artırdığını vurguladı. Çobanoğlu, Jinekolojik Kanserler Farkındalık Ayı kapsamında yaptığı değerlendirmede, düzenli kontrollerin tüm kadınlar için hayati önem taşıdığını belirtti:
"Risk faktörü olsun ya da olmasın, tüm kadınların düzenli kontrollerini yaptırması büyük önem taşıyor."
Jinekolojik Kanser Türleri ve Sıklıkları
Jinekolojik kanserler, kadınlarda sık görülen kanser türleri arasında yer alıyor. Prof. Dr. Çobanoğlu, bu kanserlerin görülme sıklığına dikkat çekerek, en yaygın türlerin sırasıyla şunlar olduğunu ifade etti:
- Endometrium (rahim) kanseri: Kadınlarda meme, akciğer ve kolorektal kanserden sonra en sık görülen kanser türü olup, jinekolojik kanserler arasında ilk sırada yer alıyor.
- Serviks (rahim ağzı) kanseri
- Over (yumurtalık) kanseri: Görülme sıklığında üçüncü sırada yer alsa da, ölüm nedenleri arasında ilk sırada. "Over kanseri vakalarının üçte ikisinin ancak ileri evrelerde tespit edilebilmesi, bu kanserin en önemli sorunudur."
- Vulva (dış genital organlar) kanseri
- Vajen (hazne) kanseri
Jinekolojik Kanserlerin Risk Faktörleri
Her jinekolojik kanser türünün kendine özgü risk faktörleri bulunuyor. Çobanoğlu, bu faktörleri şöyle sıraladı:
- Serviks kanseri: Erken yaşta cinsel aktivite, çoklu partner, HPV enfeksiyonu, sigara kullanımı ve çok sayıda doğum.
- Endometrium kanseri: Erken adet görme, geç menopoz, doğum yapmama, kısırlık, obezite, diyabet ve kontrolsüz östrojen kullanımı.
- Over kanseri: Ailesel kanser öyküsü, BRCA1/BRCA2 gen mutasyonları, kısırlık, sigara ve talk kullanımı.
- Vajen ve vulva kanserleri: HPV enfeksiyonu belirleyici rol oynuyor.
Koruyucu Önlemler ve Öneriler
Prof. Dr. Çobanoğlu, jinekolojik kanserlere karşı alınabilecek koruyucu önlemlere dikkat çekti:
- Serviks kanseri: HPV aşıları önemli bir koruyucu faktör. Ayrıca sigaradan uzak durmak, dengeli beslenmek ve B vitamini açısından zengin bir diyet uygulamak riski azaltıyor.
- Endometrium kanseri: İdeal kiloyu koruma, yağ oranı yüksek beslenmeden kaçınma ve kontrolsüz östrojen kullanımının önlenmesi gerekiyor.
- Over kanseri: Ailesinde over kanseri öyküsü olan veya genetik mutasyona sahip kadınlarda, doğurganlık tamamlandıktan sonra koruyucu cerrahi seçenekler değerlendirilebilir. "Kadınlarda doğurganlık tamamlandıktan sonra koruyucu cerrahi seçenekler gündeme gelebilir."
Erken Teşhis İçin Düzenli Kontroller
Erken teşhis, jinekolojik kanserlerde sağkalım oranlarını artırıyor. Çobanoğlu, kadınların yıllık jinekolojik muayenelerini aksatmaması gerektiğini vurguladı ve şu tarama yöntemlerini önerdi:
- Pelvik ultrasonografi
- PAP smear testi
- HPV tarama ve tiplemesi
- Kolposkopi ve gerektiğinde biyopsi
- Endometrial biyopsi
Çobanoğlu, bazı belirtilerin ciddiye alınması gerektiğini belirtti:
"Kanlı vajinal akıntı, cinsel ilişki sonrası kanama, düzensiz adet kanamaları gibi şikayetler asla göz ardı edilmemelidir. Menopoz sonrası görülen her türlü kanama da mutlaka araştırılmalıdır."
Tedavide Doğru Evreleme ve Uzmanlık
Kanser tedavisinde doğru evrelemenin kritik olduğunu ifade eden Çobanoğlu, evrelemenin uygun tedavi modelini belirlediğini ve gereksiz radikal cerrahilerden kaçınılmasını sağladığını belirtti.
"Evreleme sayesinde hastaya en uygun tedavi modeli belirlenebilir. Gereksiz radikal cerrahilerden kaçınılırken, cerrahi, radyoterapi, kemoterapi ve immünoterapi seçeneklerinin doğru sıralaması yapılabilir."
Tedavinin, deneyimli merkezlerde ve uzman jinekolog onkologlar tarafından gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı.
