Burçin Mutlu Pakdil Kimdir?
Türk kökenli astrofizikçi Burçin Mutlu Pakdil, galaksilerin oluşumu ve evrenin evrimi üzerine uzmanlaşmış bir gök bilimcidir. 1980'de İstanbul'da doğan Pakdil, işçi bir babanın kızı olarak maddi zorluklar arasında büyümüş, ancak ailesinin eğitim odaklı desteğiyle fizik tutkusunu kariyere dönüştürmüştür.
Ailesinin ilk üniversite mezunu neslinden olması, onu genç kadınlara ilham veren bir figür haline getirmiştir. Ortaokulda bir ödevle başlayan astronomi merakı, bugün Dartmouth College'da yardımcı doçentlik pozisyonuna ulaşmasını sağlamıştır.
Eğitim ve Kariyer Yolculuğu
Lise öğrenimini Beşiktaş Atatürk Anadolu Lisesi'nde tamamlayan Pakdil, 2009'da Bilkent Üniversitesi Fizik Bölümü'nden mezun oldu. Yüksek lisansını Texas Tech Üniversitesi'nde, doktorasını ise Minnesota Üniversitesi'nde astrofizik alanında 2016'da bitirdi. Doktora sürecinde PGC 1000714 adlı nadir çift halkalı eliptik galaksiyi keşfetti; bu yapıya "Burçin'in Galaksisi" denildi. Hoag-tipi galaksilerin (%0.1'den az oranında görülen yuvarlak halkalı oluşumlar) evrenin erken evrelerine dair ipuçları verdiği bu buluş, bilim dünyasında geniş yankı uyandırdı.
Mezuniyet sonrası Arizona Üniversitesi Steward Gözlemevi'nde post-doktora araştırmacısı olarak cüce galaksiler, halkalar ve süper kütleli kara delikler üzerine çalıştı. 2017-2023 arası Chicago Üniversitesi'nde NSF ve Kavli Kozmoloji Enstitüsü bursiyeriydi. Şu an Dartmouth'ta gözlemsel astrofizik alanında görev yapan Pakdil, büyük teleskop anketleri ve görüntülemelerle karanlık madde ile galaksi dinamiklerini inceliyor.
Önemli Keşifler ve Katkılar
Pakdil'in öne çıkan başarısı, 2017'de Şili teleskoplarıyla tespit ettiği PGC 1000714 galaksisidir. 359 milyon ışık yılı uzaktaki bu nadir Hoag-tipi yapı, galaksi evrimini aydınlatmıştır. Araştırmaları CNN, Science Daily ve Astronomy Magazine gibi platformlarda yer aldı.
En son çalışmasında, 6 Haziran 2025'te arXiv'de yayımlanan makaleyle (Astrophysical Journal'a gönderildi), uluslararası ekiple SMC (Küçük Macellan Bulutu) kütleli NGC 3109 galaksisinin uydularını taradı. Hubble ve DESI verileriyle yapılan ilk sistemli arama, dört yeni cüce uydu adayı ortaya çıkardı. Bu sönük, gazsız yapılar, Lambda-CDM modelini test ederek "missing satellites" sorununa ışık tutuyor. Pakdil, SMC benzeri galaksilerin evrenin "fosilleri" olduğunu vurgulayarak, karanlık maddenin kümelenmedeki rolünü açıkladı. Ekipte Amandine Doliva-Dolinsky, Denija Crnojević gibi isimler yer aldı; çalışma NSF destekli ve Maunakea teleskop verilerini kullandı.
Ödüller, Temsilcilik ve Etki
Bilimde kadın ve azınlık temsilini savunan Pakdil, 2018 TED Fellow, 2019 AAAS IF/THEN Elçisi ve 2020 TED Senior Fellow seçildi. Vancouver TED Konferansı'nda konuşan Müslüman bir göçmen kadın olarak STEM'de çeşitliliği teşvik ediyor. 2020'de Dallas NorthPark Center'da en önemli 10 kadın bilim insanından biri olarak heykeli dikildi. Eğitim eşitliğini savunan Pakdil, Kuzey Karolina Doğal Bilimler Müzesi'yle halka bilim iletişimi yapıyor.
Evli ve Chicago kökenli Pakdil, Türkiye'de "galaksi kaşifi" olarak anılıyor; Ekşi Sözlük'te gurur kaynağı olarak bahsediliyor. Dartmouth'taki "Near-Field Cosmology" projesiyle James Webb Teleskobu'nu kullanarak cüce galaksileri inceleyecek. Gençlere "Sınırları aşmak evrenin sırlarını açığa çıkarır" mesajı veriyor.
Burçin Mutlu Pakdil, kültürel engelleri aşan fizik aşkıyla evrenin gizemlerini çözen bir bilim kadınıdır. Keşifleri, Türkiye'nin küresel bilimdeki yüzünü parlatıyor ve karanlık maddeyle galaksi evrimini yeniden şekillendiriyor.
