Çin, ABD'den İthal Analog Çiplere Damping Soruşturması Başlattı: Ticaret Savaşında Yeni Hamle
Çin Ticaret Bakanlığı, ABD'den ithal edilen "analog çip" (doğrusal entegre devre) ürünlerine damping (fiyat indirme) soruşturması başlattığını duyurdu.
Pekin yönetimi, aynı zamanda ABD'nin Çin'den ithal yarı iletken ürünlere yönelik uygulamalarına karşı "ayrımcılık" soruşturması açtı. Bu adımlar, iki ülke arasındaki ticaret gerilimini tırmandırırken, yarın (14 Eylül 2025) Madrid'de başlayacak ekonomi ve ticaret görüşmelerinden hemen önce dikkat çekiyor.
Damping Soruşturmasının Detayları
Ticaret Bakanlığı'nın açıklamasına göre, soruşturma Ciangsu Eyaleti Yarı İletken Üreticileri Birliği'nin yerel endüstri adına yaptığı şikayet üzerine başlatıldı. 2022-2024 döneminde ABD'nin Çin'e analog çip ihracatı yüzde 37 artarken, ürün fiyatları yüzde 57 azaldı. Bu durum, yerli ürünlerin satış fiyatlarında baskı yaratarak Çinli üreticilerin operasyonlarına zarar verdi. Soruşturma, 40 nanometre ve üzeri işlem teknolojisi kullanan emtia arayüzü IC çipleri ve kapı sürücü IC çiplerini kapsıyor. Bakanlık, yasal prosedürlere uygun bir inceleme yapacak ve bulgulara dayalı tarafsız bir karar verecek. Soruşturma süresi bir yıl, özel durumlarda altı ay uzatılabilir.
Analog çipler, işitme cihazları, Wi-Fi router'lar ve sıcaklık sensörleri gibi cihazlarda kullanılan kritik bileşenler. Çin Ticaret Odası, soruşturmayı destekleyerek işbirliği sözü verdi. Bu hamle, ABD şirketleri Texas Instruments ve Analog Devices gibi firmaları etkileyebilir ve Çin pazarındaki belirsizliği artırabilir.
Ayrımcılık Soruşturması
Bakanlık, ayrıca ABD'nin 2018'den beri Çin'in ulusal çip endüstrisine yönelik soruşturma ve önlemlerini (ihracat kontrolleri dahil) ayrımcılık olarak inceliyor. Bu soruşturma, Çinli şirketlerin ABD yaptırımlarından etkilenip etkilenmediğini araştıracak ve süresi üç ay (gerekirse bir yıla uzatılabilir). Çin'in Dış Ticaret Yasası'nın 7. maddesi, ayrımcı kısıtlamalara karşı-tedbirlere izin veriyor. Bakanlık, ABD'nin 12 Eylül'de 23 Çinli şirketi (yarı iletken, biyoteknoloji, havacılık vb.) varlık listesine eklemesini "gerçek niyetini sorgulatan" bir adım olarak nitelendirdi. Bu şirketler, "ulusal güvenliğe aykırı faaliyetler" gerekçesiyle ihracat lisansı gerektirecek.
Ticaret Görüşmeleri Öncesi Hamle
Soruşturmalar, Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng liderliğindeki heyetin 14-17 Eylül'de Madrid'de ABD ile yapacağı ekonomi ve ticaret görüşmelerinden bir gün önce duyuruldu. Pekin, ABD'nin yaptırımlarını "yüksek teknolojide Çin'i bastırma girişimi" olarak görüyor. Ticaret savaşı, yarı iletkenler gibi stratejik sektörlerde devam ederken, Çin'in bu adımları misilleme olarak değerlendiriliyor. ABD Ticaret Temsilciliği ve şirketler henüz resmi yorum yapmadı.
Küresel Etkiler
Yarı iletken sektörü, ABD-Çin geriliminin odak noktası. ABD'nin ihracat kontrolleri, Çin'in yerli çip endüstrisini (örneğin SMIC) hedef alırken, Pekin kendi tedarik zincirini güçlendirme çabasında. Bu soruşturmalar, küresel tedarik zincirlerini etkileyebilir ve ticaret müzakerelerini zorlaştırabilir. Analistler, soruşturmaların ABD şirketlerinin Çin pazarındaki fiyatlandırma ve lisanslarını etkileyebileceğini belirtiyor.
