"Ankara'da Belediye İşçisi Bebeğini Sırtında Taşırken Temizlik Yapıyor" İddiası: Gerçek mi, Yapay Zeka Ürünü mü?
Ayşenur Cevahiroğlu – Teyit Editörü 14.11.2025 – 14:30 Ankara / İstanbul
Yapay zeka (YZ) teknolojilerinin hızla ilerlemesiyle, gerçek gibi görünen sahte görseller sosyal medyada hızla yayılıyor. Bu sefer hedefte Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) çalışanları var: Sırtında "Ankara Belediyesi" yazılı yeşil üniforma giyen bir temizlik işçisinin, bebeğini sırtında taşıyarak sokakları süpürdüğü iddia edilen duygusal bir fotoğraf. "Bu fotoğrafa yüreğimi bırakırım" notuyla paylaşılan görüntü, binlerce etkileşim aldı. Ama gerçek mi? Anadolu Ajansı (AA) Teyit Hattı ve diğer doğrulama platformları devreye girdi – işte bulgularımız.
İddia Ne? Arka Plan
- Paylaşım Detayı: ABD merkezli X platformunda (eski Twitter) viral olan görsel, yeşil üniformalı bir işçiyi gösteriyor. Üniformanın sırt kısmında "Ankara Belediyesi" yazıyor. İşçi, sırt çantası gibi bebek taşıyıcısı içinde bir bebeği taşırken elinde süpürgeyle çalışıyor.
- Yayılma: 17 Ekim 2025 civarında başlayan paylaşım, "Ankara'nın emekçileri" temasıyla duygusal tepkiler topladı. Kısa sürede 10.000+ beğeni ve retweet aldı.
- Amaç?: Muhtemelen ABB'yi övmek veya belediye çalışanlarının zorluklarını vurgulamak – ancak görselin sahte olması, dezenformasyon riskini artırıyor.
“YZ ile üretilen içerikler, kamu kurumlarını hedef alarak güveni sarsıyor. Bu fotoğraf, ABB'nin imajını etkileyebilirdi.” – AA Teyit Hattı Uzmanı
Taraflar Ne Diyor?
- Paylaşım Sahipleri: Orijinal paylaşan hesaplar (çoğunlukla anonim), "Gerçek bir hikaye" diye savunuyor. Bazıları "ABB'den kaynak" iddiasında bulundu.
- ABB Resmi Açıklaması: Ankara Büyükşehir Belediyesi Temizlik İşleri Daire Başkanlığı, resmi X hesabından "Bu görsel bizim çalışanlarımıza ait değil. Üniformalarımız farklı renk ve logolarda" diye uyarı yayınladı. (Kaynak: ABB resmi site, 18.10.2025)
- Sosyal Medya Kullanıcıları: Bazıları "Duygusal ama sahte" derken, diğerleri "YZ mi? İnanılmaz!" tepkisi verdi.
Bulgularımız: Adım Adım Doğrulama
AA Teyit Hattı ve bağımsız araçlarla (Hive Moderation, Illuminarty gibi YZ dedektörleri) inceledik. İşte kanıtlar:
- Üniforma Analizi:
- Fotoğraftaki yazı: "Ankara Belediyesi" – ABB'nin resmi adı "Ankara Büyükşehir Belediyesi" (kısaltma: ABB).
- Gerçek ABB üniformaları: Mavi veya turuncu tonlarda, sırtında "ABB" logosu ve tam isim var. Yeşil üniforma, ABB'nin standartlarında yok. (Karşılaştırma: ABB resmi fotoğrafları, web sitesi galerisi).
- YZ Tespit Araçları:
- Hive Moderation: %94 YZ olasılığı (detay: Cilt tonu ve gölge anomalileri).
- Illuminarty: %88 sahte (bebeğin yüzü ve arka plan entegrasyonu yapay).
- Microsoft Video Authenticator: Benzer araçlar, piksel düzeyinde manipülasyon tespit etti.
- Görüntü Kaynağı:
- Tersine görsel arama (Google Lens, TinEye): Orijinal eşleşme yok. Benzer stok fotoğraflar (örneğin, Hindistan veya Brezilya'da gerçek işçiler) manipüle edilmiş.
- X'te arama: Benzer paylaşımlar, 2025 başından beri YZ trendiyle çoğalmış – muhtemelen Midjourney veya DALL-E ile üretilmiş.
| Kriter | İddia Fotoğrafı | Gerçek ABB Üniforması | Sonuç |
|---|---|---|---|
| Renk | Yeşil | Mavi/Turuncu | Uyumsuz |
| Yazı | "Ankara Belediyesi" | "Ankara Büyükşehir Belediyesi" | Yanlış |
| Logo | Yok | ABB Logosu | Eksik |
| YZ Skoru | %94 Sahte | - | Yapay |
Bulgu Seti
- Görüntü Gerçek Değil: Tamamen YZ ile oluşturulmuş. ABB ile bağlantısı yok.
- Risk: Bu tür sahte içerikler, belediyenin itibarını zedeleyebilir veya duygusal manipülasyon için kullanılabilir.
Doğru mu? Yanlış mı?
YANLIŞ. "Fotoğraf, Ankara'da bir belediye işçisini gösteriyor" iddiası doğru değil. Görüntü, yapay zeka ile üretilmiş bir kurgu. Gerçek ABB çalışanlarını temsil etmiyor.
