29. İstanbul Tiyatro Festivali 20 Ekim’de Başlıyor: Zengin Program ve Kapsayıcı Projeler
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından bu yıl 29. kez düzenlenen İstanbul Tiyatro Festivali, 20 Ekim 2025 tarihinde başlayacak. Koç Holding Enerji Grubu Şirketleri (Aygaz, Entek, Opet ve Tüpraş) sponsorluğunda gerçekleşecek festival, 22 Kasım’a kadar Türkiye’den ve dünyadan toplam 16 tiyatro, performans ve dans gösterisine ev sahipliği yapacak. Biletler, 12 Eylül Cuma günü satışa çıkacak. Festival, Mehmet Birkiye’nin küratörlüğünde, çoksesli anlatılar, özgün üsluplar ve kapsayıcı projelerle sanatseverleri büyüleyecek.
Festivalin Açılış ve Tanıtımı
Festivalin ödül töreni ve tanıtım toplantısı, Beyoğlu’nda bir otelde düzenlendi. Toplantıda konuşan İKSV Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, festivalin 1989’dan bu yana devam ettiğini vurguladı: “20 Ekim - 22 Kasım tarihleri arasında Türkiye tiyatro sahnesinden ilgi çekici yapımları ve Fransa’dan Peru’ya uzanan geniş bir coğrafyadan günümüz tiyatrosunun nabzını tutan prodüksiyonları izleyicilerle buluşturmanın heyecanını yaşıyoruz.”
Eczacıbaşı, festivalin bu yıl bedenin sınırlarını zorlayan, edebiyatla tiyatroyu birleştiren yapımlara yer vereceğini belirtti. Ayrıca, genç sanatçıları destekleme, çocukları tiyatroyla tanıştırma ve kadın sanatçıların görünürlüğünü artırma hedeflerini sürdürdüklerini ifade etti. DenizBank ile başlatılan “Erişilebilir Sanat Partnerliği” projesiyle, farklı engel gruplarına yönelik erişilebilirlik ve kapsayıcılık çalışmalarının önemine dikkat çekti.
Mehmet Birkiye: “Benim Kahramanım Seyircidir”
29. İstanbul Tiyatro Festivali Küratörü Mehmet Birkiye, tiyatronun toplumsal belleği koruduğunu ve seyirciyi düşünmeye zorladığını belirtti: “Tiyatro, geçmişin mezar kazıcısıdır. ‘Hamlet’ gibi o çukura bakmaya zorlar seyirciyi. Pişmanlıklar, aşklar, kahkahalar, anlamlar, hiçlikler, hayaller… Tiyatronun kırbacına dayanabilen düşünce, duygu, inanç ve kahraman ayakta kalabilir. Benim kahramanım seyircidir. Kendilerine içtenlikle teşekkür ederim.” Birkiye, seyircinin tiyatronun ruhunu yaşatan en önemli unsur olduğunu vurguladı.
Handan Uzal Dündar: “Düşünmeye ve Hissetmeye Davet”
Festival Programlama Yöneticisi Handan Uzal Dündar, festivalin bu yıl eleştirel düşünceyi ve tiyatronun sorgulayıcı yönünü öne çıkardığını belirtti: “Yaşadığımız çağda her şey acele tepkilerle geçiştiriliyor. 29. İstanbul Tiyatro Festivali, bu hızlılık karşısında sorularla birlikte kalmaya, düşünmeye ve hissetmeye davet ediyor.” Dündar, festivalin yeni ifade biçimleri, yaratıcı işbirlikleri ve güçlü söylemlerle İstanbul’un tarihi mekanlarını birer oyun alanına çevireceğini ekledi. Programda, hem usta sanatçıların eserleri hem de genç yeteneklerin yeni keşifleri yer alacak.
Onur Ödülü Seçkin Selvi’ye
Festival kapsamında Onur Ödülü, çevirmen, tiyatro eleştirmeni, yazar, sahne ve kostüm tasarımcısı, gazeteci ve eğitmen Seçkin Selvi’ye takdim edildi. Selvi, ödül konuşmasında, “Bir tiyatro eleştirmeninin ödüllendirilmesi, eleştirinin tiyatronun doğal bir parçası olduğunun vurgulanmasıdır. Eleştiri, sanatın destekleyicisi, yoldaşı ve kışkırtıcısıdır. Günümüzde eleştirinin siyasi bir kimlik kazandığı bir ortamda, eleştirmenin onurlandırılması benim için çok anlamlı. Onurlandım, gururlandım,” dedi.
Festivalin Açılış Oyunu: “Katedral”
Festival, Hollanda’nın köklü dans topluluğu Scapino Ballet Rotterdam’ın, Arvo Pärt’in müziğiyle buluşan ve Marcos Morau imzalı “Katedral” adlı eseriyle açılacak. Fransız-Katalan topluluk Baro d’evel ise dans, sirk ve tiyatroyu harmanlayan “Biz Kimiz?” adlı performansıyla sahnede olacak.
Zengin ve Çeşitli Program
Festival, 6 uluslararası ve 10 yerli oyundan oluşan programıyla dikkat çekiyor. İKSV Genç Sanatçı Fonu ile desteklenen üç yeni yerli oyun, genç sanatçıların yaratıcılığını sergileyecek. Programda öne çıkan yapımlar arasında:
Edebiyat Uyarlamaları: Fransa’dan Paul Auster’ın “New York Üçlemesi”, Ankara Devlet Tiyatrosu’ndan “Faust”, Moda Sahnesi’nden “Bir Kadının Kavgaları” ve “Dönüşümleri”, Hikmet Hükümenoğlu’nun ilk tiyatro metni “Fora”.
Kapsayıcı Yapımlar: DenizBank katkılarıyla, down sendromlu sekiz oyuncunun rol aldığı Peru’dan Teatro La Plaza’nın “Hamlet” uyarlaması, İKSV’nin erişilebilirlik çalışmalarının bir parçası olarak sahnelenecek.
Bu İşte Bir Kadın Var: Kadın sanatçıların görünürlüğünü artırmayı hedefleyen bölümde, İlyas Özçakır rejisiyle “Aşağıdaki Pencere” ve Belçika’dan Flaman Kraliyet Tiyatrosu’nun “Bovary” adlı yapımları yer alacak.
Yeni Arayışlar: Genç sanatçıları destekleyen bölümde, “Televizyonun Karşısında Özel Mülkiyetin Kökeni Üzerine Düşünürken Uyuyakalmışım / Babamın Sesine Uyandım”, “Cehennem Çiçeği” ve “Jonas’la Evlenmek” oyunları sahnelenecek.
Özel Projeler: Kumbaracı50’den “İstanbul Mon Amour: Pera’nın Karanlık Odası”, İMÇ’de Barış Arman rejisiyle “Açık Mülk”, Reşad Ekrem Koçu’nun anlatılarından ilham alan “Aşk Yolunda İstanbul’da Neler Olmuş: Çerkes Rıdvan’ın Dolabı”.
Çocuklar İçin: Ceren Oran’ın tasarladığı “Oyun İçinde Oyun”, çocuklara hayal gücünün sınırlarını keşfetme fırsatı sunacak.
İstanbul’un Sahneye Dönüşmesi
Festival, İstanbul’un tarihi ve kültürel mekanlarını birer oyun alanına çevirecek. Şehirdeki farklı sahneler, tiyatro ve dansın yaratıcı enerjisiyle dolacak. Eczacıbaşı Genç Bilet projesiyle öğrencilerin festivale erişimi kolaylaştırılırken, engelli bireylerin kültür-sanat etkinliklerine katılımını artırmaya yönelik çalışmalar da devam edecek.
Biletler, 12 Eylül 2025 Cuma günü satışa çıkacak. Festival programına ve detaylı bilgilere tiyatro.iksv.org adresinden ulaşılabilir.
