Astana’da Dinler Arası Diyalog Zirvesi
Kazakistan’ın başkenti Astana’da, her üç yılda bir düzenlenen “Semavi ve Geleneksel Dinlerin Liderleri Kongresi” nin 8’incisi başladı. “Dinlerin Diyaloğu: Geleceğin Sinerjisi” temasıyla Bağımsızlık Sarayı’nda gerçekleştirilen kongre, 60 ülkeden İslam, Hristiyanlık, Budizm, Yahudilik, Hinduizm, Taoizm, Zerdüştlük ve Şintoizm gibi din ve inanç temsilcilerini bir araya getirdi.
Açılış ve Katılımcılar
Kongre, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in katılımcılarla aile fotoğrafı çektirmesiyle başladı. Fotoğrafta, dünyanın dört bir yanından gelen farklı din ve inanç temsilcileri yer aldı.
Küresel Çatışmalar ve Diyalog İhtiyacı
Açılış oturumunda konuşan Tokayev, dünyada artan gerilimlere dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:
“Çatışmaların sayısı arttı. Bu, tüm insanlığı ciddi şekilde etkiliyor.”
“Geçmişten doğru dersler çıkarmalı, yapıcı ve açık bir diyaloğa yönelmeliyiz.”
Tokayev, Kazakistan’ın **“Semavi ve Geleneksel Dinlerin Liderleri Kongresi”**nin dinler arası diyalogda istisnai bir rol oynadığını vurguladı ve ülkesinin etnik ve dini hoşgörü modelinin “çeşitlilik içinde birlik” ilkesine dayandığını belirtti:
“Bu evrensel değer ve ilkelerin bütün halklar ve devletler için önemli olduğuna inanıyorum.”
Dini Liderlerin Rolü
Tokayev, dini liderlere toplumlar arasındaki güveni güçlendirme konusunda büyük görev düştüğünü ifade ederek,
“Din adamlarının dünyanın kaosa sürüklenmesini önlemek için ellerinden geleni yapacaklarından ve birçok politikacıya sağduyu, iyi niyet ve ahlaki sorumluluk bilincini hatırlatacaklarından eminim.”
dedi.
Papa 14. Leo’nun Mesajı
Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa 14. Leo’nun kongreye gönderdiği mesaj okundu. Papa, mesajında şunları belirtti:
“Dini liderler toplumun en savunmasız kesimlerini korumak için bir araya geldiklerinde, ortak evimiz için ağaç diktiklerinde veya insan onurunu savunmak için ortak bir ses yükselttiklerinde gerçeğe tanıklık etmiş olurlar. İnanç bölücü değil, birleştiricidir.”
Gazze’ye Yönelik Çağrılar
Kongrenin ana oturumunda, Gazze için uluslararası insancıl hukuka saygı çağrısı yapıldı. Türkiye’yi temsil eden Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Kadir Dinç, Gazze’deki duruma dikkat çekerek şunları söyledi:
“Bugün burada farklı dinin mensupları bir araya gelip insanlığın ortak sorununu konuşuyorlar. Fakat çok yüksek bir sesle burada da hep beraber Gazze, Gazze, Gazze demeliyiz.”
“Çünkü Filistin’de, Gazze’de barış olmadan dünyada barış yok.”
Dinç, insaf ve vicdan sahibi herkesin, hangi dine mensup olursa olsun, yöneticilerini harekete geçirmesi gerektiğini vurguladı.
Dünya İslam Birliği’nden Gazze Açıklaması
Dünya İslam Birliği (Rabıta) Genel Sekreteri Muhammed bin Abdulkerim el-İsa, Gazze Şeridi’nde bir soykırım işlendiğine işaret ederek, uluslararası insancıl hukuka saygı duyulması çağrısında bulundu.
Diğer Katılımcılar ve Konuşmacılar
Kongrede, Rus Ortodoks Kilisesi Patriği Kirill, Kudüs Rum Ortodoks Kilisesi Patriği 3. Theofilos, İsrail Aşkenaz Baş Hahamı Kalman Meir Ber, Dünya Taoizm Federasyonu Başkanı Li Guanfu, Bahai Uluslararası Topluluğu Genel Sekreteri David Rutstein, Dünya Budist Kardeşliği Başkanı Fallop Tayari, ICESCO Genel Müdürü Salim Muhammed El-Melik, Çin Budist Derneği Başkan Yardımcısı Jing Bo, İran İslam Kültür ve İlişkiler Örgütü Başkanı Mehdi İmanipur, Kafkas Müslümanları Dini İdaresi Başkanı Allahşükür Paşazade, Mısır Başmüftüsü Nazir Muhammed Ayad, Büyük Amerikan Yahudi Örgütleri Başkanları Konferansı Başkan Yardımcısı Malcolm Hoenlein ve Tataristan Müslümanlarının Ruhani İdaresi Başkanı Kamil Samigullin gibi isimler söz aldı.
