Kandilli’den Deprem Erken Uyarı Sistemi’ne İlişkin Yeni Açıklamalar
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, Deprem Erken Uyarı Sistemi’nde yapılan güncellemeleri anlatarak, yeni yazılımlar ve hızlanan iletişim altyapısıyla sistemin daha güvenilir hale geldiğini belirtti. Kandilli’de akademisyenlerle birlikte düzenlenen basın toplantısında Özel, sistemin teknik gelişimi ve operasyonel yetkinlikleri hakkında bilgi verdi.
Enstitünün erken uyarı çalışmaları için ilk adımı 1998’de attığını hatırlatan Özel, Marmara Bölgesi’nde 10 istasyonlu Erken Uyarı Sistemi ile 110 istasyonlu Hızlı Hasar Tespiti Sistemi’nin 2001’de kurulduğunu, 2012’de Valilik tarafından yenilendiğini ifade etti. Son aşamada ise istasyonların veri iletim altyapısının modernize edildiğini söyledi. Depremin başladığı anlarda, faya yakın istasyonlardan gelen sismik verilerin hızlı bir şekilde işlendiğini belirten Özel,
“Aletlerin modernize edilmesi ve hızlandırılmasıyla işlem süresi de kısaldı ancak şimdi yeni yazılımlar ve hızlı iletişim sistemleri var. Böylece hızlı bilgi, doğru bilgi, yanlış alarmın olmadığı bilgi konusunu test ediyoruz.”
dedi. Özel, sistemin amacının yalnızca deprem anını bildirmek olmadığını, kritik altyapıların güvenli şekilde yönetilebilmesi için mühendislik parametrelerine göre kalibre edildiğini vurgulayarak, özellikle Marmara’daki riskli bölgelerin erken uyarılarla daha güvenli hale getirileceğini kaydetti.
5 Büyüklüğündeki Deprem 8,4 Saniye Önceden Algılandı
Prof. Dr. Özel, 2 Ekim’de Marmaraereğlisi açıklarında meydana gelen 5 büyüklüğündeki depremin, sistem tarafından 8,4 saniye önceden tespit edildiğini belirtti. Bu sürenin, vanaların kapanması, gaz akışının durdurulması, Marmaray ile Avrasya Tüneli gibi kritik ulaşım hatlarının güvenli şekilde durdurulması açısından büyük önem taşıdığını vurgulayan Özel, “Acil durumun harekete geçirilmesi… özellikle Marmara Denizi kıyısındaki kritik altyapıların güvenliğinin alınmasını sağlayacak.” ifadelerini kullandı.
“Kandilli uyarı” Uygulaması Test Ediliyor
Erken uyarı sinyallerini doğrudan kullanıcılara ulaştıracak mobil uygulamanın test aşamasında olduğunu bildiren Özel, iOS tabanlı “Kandilli uyarı” adlı uygulamanın bilim insanları ve uzmanlardan oluşan yaklaşık 2 bin 500 kişilik bir test grubunda değerlendirildiğini aktardı. Şu ana kadar sistemin yanlış alarm vermediğini belirterek, farklı algoritmalar üzerinde çalışmaların sürdüğünü ifade etti.
Marmara Denizi’nden gerçek zamanlı veri alınmasını sağlayacak altyapının uyarı süresini daha da kısaltacağını belirten Özel, deniz tabanı istasyonları ve yeni teknolojilerin sisteme entegre edilmesinin kritik önem taşıdığını söyledi. Sismik ağın modernizasyonu ve genişletilmesiyle Deprem Erken Uyarı Sistemi’nin ülke genelinde işlevsel hale gelmesinin hedeflendiğini dile getirdi.
