Erdal İnönü’nün Vefatının Üzerinden 18 Yıl Geçti
Türkiye siyasetinin “güler yüzü”, bilim insanı ve siyasetçi Erdal İnönü’nün vefatının üzerinden 18 yıl geçti.
Siyasete 1983’te Sosyal Demokrasi Partisi’nin (SODEP) kurucu genel başkanlığıyla adım atan İnönü, daha sonra Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Genel Başkanlığı, başbakan yardımcılığı, devlet ve dışişleri bakanlığı görevlerinde bulundu.
Türkiye’nin 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün oğlu olan Erdal İnönü, 6 Haziran 1926’da Ankara’da dünyaya geldi. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik-Matematik Bölümünü 1947’de bitirdikten sonra California Teknoloji Enstitüsünde yüksek lisans ve doktora yaptı. Teorik fizik alanındaki çalışmalarıyla akademi dünyasında kısa sürede saygınlık kazandı.
Yurda döndükten sonra Ankara Üniversitesi ve ardından Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) görev yapan İnönü, bu dönemde Teorik Fizik Bölümü Başkanlığı, Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanlığı ve ODTÜ Rektörlüğü görevlerini üstlendi.
TÜBİTAK’ın kuruluşuna katkı sağlayan İnönü, kurumun Temel Araştırmalar Enstitüsünün kurucu müdürlüğünü yürüttü.
Fizik alanındaki çalışmaları nedeniyle, 2004’te “Wigner Madalyası”na layık görüldü. Bu ödülü alan ikinci Türk bilim insanı oldu.
Siyasette güler yüzlü bir lider
1983’te siyasete atılan Erdal İnönü, SODEP’in ardından SHP’nin genel başkanlığını üstlendi.
1989 yerel seçimlerinde SHP’yi birinci parti konumuna taşıdı; 1991 seçimleri sonrası kurulan DYP-SHP koalisyonunda başbakan yardımcılığı ve devlet bakanlığı görevlerini yürüttü.
Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın 1993’teki vefatı sonrası, Süleyman Demirel’in cumhurbaşkanlığına seçilmesine verdiği destek uzun süre tartışma konusu oldu. Aynı yıl kısa bir süre başbakan vekilliği yapan İnönü, daha sonra aktif siyasetten çekilme kararı aldı.
1995’te SHP ile CHP’nin birleşmesinin ardından CHP Onursal Genel Başkanı unvanını aldı. 2001 yılında siyasetten tamamen ayrılan İnönü, 31 Ekim 2007’de yaşamını yitirdi.
Bilim ve nezaketle örülen bir hayat
CHP’nin eski Ankara Milletvekili ve İnönü Vakfı Başkan Yardımcısı Gülsün Bilgehan, dayısı Erdal İnönü’yü “çok okuyan, meraklı, bilime adanmış ve nezaket timsali bir insan” olarak tanımladı. Bilgehan,
“Babası İsmet Paşa’nın Pembe Köşk’teki kütüphanesi onun en çok vakit geçirdiği yerdi. Her gelişinde kitap okur, kendini geliştirmekten asla vazgeçmezdi.”
dedi. Bilgehan, İnönü’nün siyasete girişine dair,
“Beni yönetenlerin benden daha az iyi olmalarını istemediğim için siyasete girdim.”
sözlerini hatırlatarak, “Hem bilim hem siyaset alanında iz bırakan ender insanlardandı.” ifadelerini kullandı. Erdal İnönü’nün, Nobel ödüllü fizikçi Eugene Wigner ile yaptığı ortak çalışma “İnönü-Wigner Yaklaşımı”nın, fizik literatüründe hâlâ önemli bir yere sahip olduğunu belirten Bilgehan, “Hayatının sonuna kadar bilimi bırakmadı; tedavi gördüğü dönemde bile deneysel bir tedaviyi kabul edecek kadar bilime inandı.” dedi.
Disiplinli ve kurallara bağlı kişiliğini anlatan Bilgehan, bir anısını da şöyle aktardı:
“Bir gün şoförü hızlı gittiği için onu uyarıyor. Kırmızı ışıkta durunca arabadan inip ‘Anlaşılan senin işin acele, ben taksiyle giderim,’ diyor. Kurallara uymak onun için bir prensipti.”
