Diyarbakır’da 7. Bölge Toplantısı
Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya, Diyarbakır’da “Türk Anayasa Mahkemesinin Temel Haklar Alanındaki Kararlarının Etkili Şekilde Uygulanmasının Desteklenmesi” projesi kapsamında düzenlenen 7. Bölge Toplantısı’nın açılışında konuştu. Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi ortak projesi olan iki günlük etkinlik, bireysel başvuru ihlal kararlarının uygulanmasını tartışıyor. Özkaya, Diyarbakır’ın kültürel zenginliğine vurgu yaparak, Cahit Sıtkı’nın
“Diyarbakır’ı sevmek bir vazife ve hem de ihmal edilmeyecek mukaddes bir vazifedir”
sözünü hatırlattı. Toplantıya Yargıtay, Danıştay temsilcileri ve bölge hakim-savcıları katıldı.
Bireysel Başvuru Verileri
Özkaya, 2012’den beri uygulanan bireysel başvuru sistemini değerlendirdi:
“702 bin 53 başvuru yapılmıştır. Bunların 600 bin 14’ü karara bağlanmıştır. 600 bin 14 kararın önemli bir kısmını, 531 bin 134’ünü kabul edilebilirlik kriterlerinden birini veya birkaçını taşımaması nedeniyle başvurular hakkında verilen kabul edilemezlik kararları oluşturmaktadır. Mahkememiz tarafından toplam 81 bin 841 ihlal kararı verilmiştir”.
İhlallerin çoğu makul sürede yargılanma hakkına, diğerleri adil yargılanma, mülkiyet ve ifade özgürlüğü gibi haklara ilişkin olduğunu belirtti.
Gazze ve Evrensel Adalet
Gazze’deki soykırıma değinen Özkaya, insan haklarının önemini vurguladı:
“Yaşananlara baktığımızda insan onuruna saygının, hukukun üstünlüğünün ve temel hakların korunmasının her zaman öncelik verilen ve uygulanan temel ilkeler olması gerektiği gözükmektedir. Bu ilkeler, sadece soyut kavramlar olarak kalmamalıdır, devlet uygulamalarına, yargı kararlarına ve toplumsal yaşama mutlaka somut bir şekilde yansıtılmalıdır. İnsanlık, tüm bu yaşananlara karşı ortak bir vicdanla hareket etmelidir”.
Adaletin yargı mensuplarının vicdanıyla şekillendiğini söyledi: “Hakimlik kapasitemizi aklımız, bilgimiz, ahlakımız ve vicdanımız belirler”.
Yargı İşbirliği ve Empati
Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez, ihlal kararlarının uygulanmasının vatandaş hakkı olduğunu vurguladı:
“İhlal kararı giderilmeyen vatandaşımızın temel hakkı yeniden ihlal edilmiş olur”.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Muhsin Şentürk, sınır aşan suçların ihlallere yol açtığını belirtti. Özkaya, AİHM içtihatlarından yararlanarak zengin bir insan hakları bankası oluşturduklarını ifade etti.
Toplantı Gündemi
Oturumlarda adil yargılanma, yaşam, mülkiyet ve özel hayat hakları tartışılacak. Yuvarlak masa toplantılarıyla örnek kararlar değerlendirilecek.
