İrlanda'da Cumhurbaşkanı Seçimi: Oy Kullanma Başladı, Connolly %50+ Liderlikte
LONDRA - 23 Ekim 2025 (AA) İrlanda'da yaklaşık 3,5 milyon seçmen, ülkenin 10. cumhurbaşkanını belirlemek üzere sandık başına gitti. Yerel saatle 07.00'de (TSİ 09.00) başlayan oy kullanma işlemi, 22.00'de (TSİ 00.00) sona erecek; sayım ise yarın başlayacak. Catherine Connolly ve Heather Humphreys arasında geçen yarışta, seçmenler oy pusulasında aday isimlerinin yanına 1 veya 2 yazarak öncelikli tercihlerini belirleyebilecek.
Üçüncü aday Jim Gavin, kampanyasını çekmesine rağmen pusulada kalacak; anketler %50+ destekle Connolly'yi favori gösteriyor. Kazanan, 11 Kasım'da törenle göreve başlayacak. Bu seçim, İrlanda'nın birleşik bir gelecek ve iç birlik tartışmalarını alevlendirecek bir dönüm noktası olarak görülüyor.
Oy Kullanma Sistemi ve Adaylar
Seçmenler, Connolly, Humphreys veya Gavin'e 1 veya 2 vererek tercih sıralaması yapabilecek; en yüksek oy alan aday %50+ çoğunlukla seçilecek. Connolly, sol-milliyetçi ittifakın (Sinn Féin, Labour, Greens ve bağımsızlar) adayı olarak, "Birleşik İrlanda" vizyonuyla öne çıkıyor. Anketlere göre %50+ destek alan Connolly, Kuzey İrlanda'yla buluşmalar vaat ederek, konut, refah ve toplumsal adalet vurgusu yapıyor. Humphreys, iktidar ortağı Fine Gael'in adayı olarak, Protestan kökenli bir "köprü" figürü; %30-35 destekle, birleşme öncesi "iç birlik ve kültürel çeşitlilik" temalı kampanya yürütüyor. Gavin, %8-10'la üçüncü; kampanyasını çekmesine rağmen, oyları Connolly'ye kayabilir.
Business Post/Red C anketine göre, Connolly %44 (kararsızlar hariç %55), Humphreys %25 (%34), Gavin %10 (%11); kararsızlar %21. Irish Independent/Ireland Thinks anketi de Connolly'yi %40'la lider gösteriyor. Connolly'nin desteği tüm yaş gruplarında yüksek; Humphreys, Fine Gael tabanında %69'la güçlü ama genel oyda geride. Seçim, Higgins'in iki dönem sonrası ilk; TV tartışmalarında Connolly, "Birleşme referandumu" çağrısı yaptı, Humphreys ise "Uzlaşma ve dostluk" temalı yanıt verdi.
Birleşik İrlanda ve Refah Tartışması
Kampanya, birleşik İrlanda, refah ve birlik temalarında yoğunlaştı. Connolly, "Birleşik İrlanda" için toplumsal adımlar ve Kuzey'le buluşmalar vaat ederken, Humphreys, "Birleşme öncesi güven inşası" önerdi. Humphreys'in Protestan kökeni ve Orange Order bağlantısı dezavantaj, ancak "köprü" imajı avantaj sağlıyor. Connolly, pandemi "sıfır COVID" politikası ve We Can Be Zero kampanyasıyla tanınıyor; Humphreys, adalet ve kırsal kalkınma bakanı olarak deneyim sahibi. TV tartışmalarında Connolly, göçmenlik ve tricolor bayrağı protestolarını kınadı; Humphreys, "Birlik ve kapsayıcılık" vurgusu yaptı.
Seçim Öncesi Gerginlikler
Gavin, kira skandalı sonrası çekildi; Connolly, deepfake video iddiasını "yalan" diye reddetti. Humphreys, online saldırılardan şikayet etti. TG4, İrlandaca tartışma yapmadı; Connolly "hayal kırıklığı" yaşadı. Seçim, Higgins'in emekliliği sonrası, İrlanda'nın birleşme tartışmalarını alevlendirecek.
